Gmina lub powiat powinny umożliwić osobie z dysfunkcją zdrowotną wybór asystenta, który będzie jej pomagał w wykonywaniu różnych czynności życia codziennego.
Informuje o tym Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) w związku ze startem nowego programu wsparcia skierowanego do osób z dysfunkcjami zdrowotnymi, do którego mogą zgłaszać się samorządy. Co do zasady z usług asystenta – w wymiarze 30 godzin miesięcznie – będą mogły skorzystać osoby z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (nie będą za to ponosić żadnych opłat). Jednak aby samorząd mógł im przyznać takie wsparcie, konieczne będzie złożenie tzw. karty zgłoszenia. Powinny być w niej podane imię i nazwisko niepełnosprawnego, data urodzenia, adres, dane kontaktowe (np. telefon lub e-mail), a także informacje na temat ograniczeń w zakresie komunikowania lub poruszania się. Wzór karty zostanie określony przez ministerstwo.
Natomiast kolejne zgłoszenia potrzeby przyznania asystenta będą mogły być składane również osobiście, telefonicznie lub za pomocą poczty elektronicznej. Jednocześnie uczestnik programu lub jego opiekun będą zobowiązani do aktualizowania danych w karcie w przypadku ich zmiany. Co istotne, w okresie korzystania z pomocy asystenta osoba niepełnosprawna nie będzie mogła mieć świadczonych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania (w tym specjalistycznych), które są przyznawane na podstawie ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1507 ze zm.). Ponadto nie będzie możliwości łączenia wsparcia ze strony asystenta oraz z innego programu resortu rodziny, a mianowicie „Opieki wytchnieniowej”.
Samorząd, który otrzyma dotację z programu (wnioski są składane do wojewodów), będzie mógł przeznaczyć ją nie tylko na pokrycie usług asystenta, ale też kosztów jego obsługi. Przy czym na ten cel będzie mógł wydać nie więcej niż 0,5 proc. pieniędzy uzyskanych na jego realizację. W ramach obowiązków wynikających z przystąpienia do programu samorząd będzie musiał podjąć uchwałę w tej sprawie, wypełniać karty realizacji usług asystenckich (jej wzór opracuje MRPiPS) oraz prowadzić ewidencję biletów jednorazowych, których koszt będzie finansowany z dotacji, w tym. m.in. ich liczbę, datę zakupu oraz datę i cel wykorzystania przez asystenta. Dodatkowo gmina oraz powiat będą zobowiązane do składania sprawozdań z programu. Te podsumowujące działalność asystentów w okresie od podpisania umowy o dotację do 31 grudnia br. powinny być przekazane wojewodzie do 31 stycznia 2020 r. Z kolei czas na złożenie sprawozdania za cały przyszły rok będzie upływał 31 stycznia 2021 r.
Asystent osobisty to czwarty program uruchomiony przez MRPiPS, który jest finansowany z pieniędzy gromadzonych na Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Pozostałymi są: wspomniana „Opieka wytchnieniowa”, „Usługi opiekuńcze dla osób niepełnosprawnych” oraz „Centra opiekuńczo-mieszkalne”.
80 mln zł w 2019 r. i 2020 r. MRPiPS zamierza przeznaczyć na zapewnienie asystentów dla osób niepełnosprawnych