Jeśli rodzic w wyznaczonym terminie dostarczy tytuł wykonawczy do alimentów, będzie miał prawo do zasiłku na dziecko od miesiąca złożenia wniosku. Nie ma przy tym znaczenia, że alimenty nie zostały ustalone od tego właśnie miesiąca tylko od późniejszej daty.
Tak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, który rozpatrywał skargę dotyczącą zasiłku na dziecko. Wniosek o jego przyznanie złożyła samotna matka. Zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2220 ze zm.) warunkiem uzyskania zasiłku przez takie osoby jest to, aby miały ustalone alimenty na dziecko – na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego z sądu lub zatwierdzonego przez sąd. Jednocześnie art. 24a ust. 4 ustawy przewiduje, że gdy samotny rodzic w momencie składania wniosku nie spełnia tego wymogu, gmina wyznaczy mu trzy miesiące na dostarczenie tytułu wykonawczego. Jeśli zmieści się w tym terminie, zasiłek na dziecko będzie przysługiwał od miesiąca złożenia wniosku.
W takiej sytuacji znalazła się skarżąca, która w grudniu 2018 r. złożyła wniosek o świadczenie, a w lutym br. przedstawiła wyrok w sprawie alimentów. Ponieważ jednak obowiązek alimentacyjny na rzecz dziecka został ustalony od marca, gmina odmówiła matce świadczenia za okres od grudnia 2018 r. do lutego br., przyznając go dopiero od marca do końca okresu zasiłkowego. Powołała się na art. 24a ust. 6 pkt 1 ustawy, który zakłada, że zasiłek należy się od miesiąca złożenia wniosku, ale nie wcześniej niż od miesiąca, od którego rodzic został zobowiązany do płacenia alimentów.
Kobieta od tej decyzji odwołała się do samorządowego kolegium odwoławczego (SKO), ale zostało ona utrzymana w mocy. Organ uznał, że skoro w spornym okresie nie było ustalonych alimentów na dziecko, nie przysługuje za nie zasiłek. Decyzję tę samotna matka zaskarżyła więc do WSA w Poznaniu. Argumentowała, że w jej przypadku doszło do błędnego zastosowania art. 24a ust. 6 ustawy, który dotyczy sytuacji określonej w art. 24a ust. 5. Opisuje on sposób postępowania, gdy rodzic nie dołączył tytułu wykonawczego w wyznaczonym terminie, bo sąd odmówił wydania zabezpieczenia na poczet alimentów (wtedy bieg trzymiesięcznego terminu jest zawieszany do czasu jego dostarczenia).
WSA uznał, że skarżąca ma rację i uchylił decyzje kolegium oraz gminy. Zdaniem sądu obydwa organy zastosowały wadliwą podstawę prawną, bo powołały się na przepis nieadekwatny do stanu faktycznego sprawy. Matka w wyznaczonym czasie przedstawiła bowiem dokument ustalający alimenty, a więc wspomniany art. 24a ust. 6 jej nie obejmował. Sąd miał natomiast wątpliwość, czy zasiłek rodzinny można przyznać tylko na okres objęty tytułem wykonawczym ustalającym obowiązek alimentacyjny, czy też wystarczające jest istnienie tego dokumentu niezależnie od tego, czy obejmuje on okres wnioskowanego świadczenia. Aby rozwiać te wątpliwości, przywołał art. 7 ust. 5 ustawy, który literalnie stanowi, że zasiłek nie przysługuje samotnemu rodzicowi, jeżeli nie ma na rzecz dziecka ustalonych alimentów. Dlatego w ocenie WSA, jeżeli rodzic złożył w ustawowym terminie tytuł wykonawczy, to niezależnie, czy obejmuje on okres wnioskowanego zasiłku, świadczenie jest przyznawane od miesiąca złożenia wniosku.

orzecznictwo

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 11 września 2019 r., sygn. akt IV SA/Po 610/19. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia