Adam Abramowicz, rzecznik małych i średnich przedsiębiorców, zwrócił się do resortu rodziny o wydanie stanowiska wskazującego, czy pojęcie terminowego ponoszenia kosztów płacy odnosi się tylko do pracowników niepełnosprawnych, czy również tych zdrowych.
Jest to kluczowa z punktu widzenia pracodawców sprawa, bo zgodnie z art. 26a ust. 1a1 pkt 3 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1172) dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika z dysfunkcją zdrowotną nie przysługuje, jeśli koszty płacy, np. składki na ZUS, zostały poniesione z uchybieniem terminów wynikających z odrębnych przepisów, przekraczających 14 dni (z wyjątkiem sytuacji, gdy kwota dopłaconych po terminie składek jest niższa niż 2 proc. tej należności za dany miesiąc). W praktyce wygląda to tak, że gdy Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) uzyska z ZUS informację o tym, że dokonana została korekta składek, to wszczyna postępowanie, w którym domaga się zwrotu dopłat do pensji niepełnosprawnych pracowników. Problem w tym, że fundusz postępuje w ten sposób nie tylko wtedy, gdy opóźnienie dotyczy podwładnych z dysfunkcjami, ale też osób zdrowych.
– Co więcej, PFRON chce zwrotu dopłat nawet, jeśli do korekty składek doszło w przypadku osób świadczących usługi na podstawie umów cywilnoprawnych, które nie są pracownikami – mówi Edyta Sieradzka, wiceprezes Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (OBPON.org).
Krzysztof Kosiński, wiceprezes Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (POPON), dodaje, że przedsiębiorcy są niesłusznie karani za to, że system pozyskiwania informacji przez PFRON nie jest doskonały.
– Niektórzy pracodawcy skarżą decyzje funduszu, a sądy orzekają na ich korzyść, bo z wyroków wynika, że pojęcie kosztów płacy jest związane z niepełnosprawnymi pracownikami i dlatego opóźnienia w ich ponoszeniu za innych podwładnych nie powinno skutkować zwrotem dopłat. Jednak zanim sprawa zostanie rozstrzygnięta, to pracodawca ma w tym czasie dodatkowo zablokowane również bieżące dofinansowania – podkreśla.
Z tych właśnie względów rzecznik wystąpił z wnioskiem do Bożeny Borys-Szopy, minister rodziny, pracy i polityki społecznej, o wydanie objaśnień prawnych, czy w świetle art. 26a ust. 1a1 pkt 3 ustawy o rehabilitacji kosztami płacy są te ponoszone za pracowników niepełnosprawnych czy pracowników ogółem. Jego zdaniem PFRON, badając, czy doszło do naruszenia przepisów, powinien ustalić, czy przedsiębiorca poniósł z zachowaniem odpowiednich terminów koszty płacy pracownika niepełnosprawnego, a nie podwładnych ogółem. Skoro bowiem pracodawca uzyskuje dopłaty do pensji konkretnego pracownika z dysfunkcją zdrowotną, to w postępowaniu weryfikującym prawidłowość uiszczania kosztów płacy powinny być ustalane okoliczności odnoszące się do tej osoby.
Co istotne, do tej pory Biuro pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych (BON) przedstawiało w tej kwestii stanowisko odmienne do tego zajmowanego przez PFRON.
