Wartość odszkodowania z tytułu zawartej umowy o zakazie konkurencji z zatrudnionymi na podstawie umowy o świadczenie usług nie jest oskładkowana.
Sprawa dotyczy spółki, która podpisała umowy o świadczenie usług zarządzania (tzw. kontrakty menedżerskie) z wiceprezesem zarządu do spraw finansowych oraz wiceprezesem zarządu do spraw rozwoju. Zawarto w nich zapisy o zakazie konkurencji w okresie trwania umowy oraz po ustaniu pełnienia przez nich funkcji. W ich wyniku wiceprezesi zobowiązali się, że przez sześć miesięcy od odejścia z firmy nie będą prowadzić działalności konkurencyjnej wobec niej. Z tego tytułu każdemu z nich będzie przysługiwało odszkodowanie.
Spółka podjęła uchwałę, w której odwołała wiceprezesów z pełnionych funkcji i przez pół roku wypłacała im odszkodowanie. Zdaniem firmy kwota rekompensaty jest przychodem podatnika. Spółka miała jednak wątpliwości, czy podlega ona składkom na ubezpieczenia społeczne, czy też korzysta ze zwolnienia przewidzianego w par. 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1949). Zgodnie z tym przepisem podstawy wymiaru nie stanowią odszkodowania wypłacane byłym pracownikom po rozwiązaniu stosunku pracy na podstawie umowy o zakazie konkurencji, o której mowa w kodeksie pracy.
W ocenie firmy od odszkodowania należy potrącać składki na ubezpieczenia społeczne. Zawarta z wiceprezesami umowa o zakazie konkurencji po ustaniu pełnienia funkcji nie stanowi bowiem umowy, o której mowa w par. 1012 kodeksu pracy, gdyż przepis ten odnosi się tylko do byłych pracowników po rozwiązaniu z nimi stosunku pracy. W konsekwencji przychód zwolnionych wiceprezesów w postaci odszkodowania wypłaconego z tytułu zakazu konkurencji na podstawie umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług zarządzania nie korzysta ze zwolnienia określonego w par. 2 ust.1 pkt 4 rozporządzenia, a odszkodowanie to stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
ZUS miał jednak inne zdanie. Wskazał, że kwestia odszkodowań z tytułu konkurencji w odniesieniu do osób świadczących usługi zarządzania na podstawie ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2215) została uregulowana w szczególny dla tej grupy sposób, czyli przez odesłanie do przepisów kodeksu pracy regulujących zakaz konkurencji.
Dlatego organ rentowy nie miał wątpliwości, że wartość odszkodowania wypłaconego z tytułu zawartej umowy o zakazie konkurencji z osobami zatrudnionymi na podstawie umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami, podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Decyzja ZUS z Lublina, 2 lipca 2019 r. (WPI/200000/43/555/2019)
