Nawet jeśli pracodawca nie jest ustawowo zobowiązany do wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), i tak musi złożyć oświadczenie, że nie chce, aby podmiot upoważniony do udzielania ulgi przesyłał mu druk z jej kwotą.
Tak wynika z odpowiedzi udzielonej przez fundusz na pytanie Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (OBPON.org) związane z regułami udzielania ulg we wpłatach na PFRON. Co do zasady jest tak, że podmiot, który ma prawo do przyznawania obniżeń, musi raz do roku informować swoich kontrahentów o tym, jakie są zasady uzyskiwania ulg w należnościach na fundusz, o możliwości złożenia oświadczenia o rezygnacji z korzystania z nich oraz o możliwości odwołania tej rezygnacji w dowolnym momencie. Wskazuje na to art. 22 ust. 1a ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 511 ze zm.). Jeśli nabywca usług lub produktów nie prześle do sprzedającego takiego pisma, to za każdym razem, gdy coś od niego kupi i w terminie wskazanym na fakturze za to zapłaci, będzie otrzymywał druk INF z wysokością ulgi na PFRON – niezależnie od tego, czy spożytkuje go na obniżenie wpłaty.
Problem, który przedstawił OBPON.org, dotyczył pracodawcy, który otrzymał pismo od jednego ze swoich klientów – domu pomocy społecznej (DPS). Placówka wskazała w nim, że ponieważ na podstawie art. 21 ust. 2e ustawy o rehabilitacji jest zwolniona z obowiązku płacenia na rzecz PFRON, nie może złożyć oświadczenia o rezygnacji z korzystania z ulg. Sprzedający ma jednak wątpliwości, czy takie pismo oznacza, że nie musi już wystawiać dla DPS informacji o kwocie obniżenia, bo może je potraktować jako oświadczenie.
PFRON w swojej odpowiedzi wyjaśnia, że DPS nie ma racji, twierdząc, że skoro jest zwolniony z konieczności płacenia na fundusz, to nie może złożyć oświadczenia o rezygnacji. Zgodnie bowiem z art. 22 ustawy prawa do obniżenia wpłat na PFRON nie nabywa tylko pracodawca zobligowany do płacenia, ale też każdy, kto w terminie określonym na fakturze ureguluje należność za zakup produkcji lub usługi. Z tego też względu nabywcą może być osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej, kontrahent zagraniczny, pracodawca zwolniony z wpłat z uwagi na osiąganie 6-proc. wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz taki, który został wymieniony w art. 21 ust. 2e ustawy. Jak podkreśla PFRON, bycie nabywcą ulgi nie jest w żaden sposób uzależnione od tego, czy firma będzie mogła faktycznie z niej skorzystać.
Ponadto informacja przesłana przez DPS nie jest oświadczeniem, o którym mowa w art. 22 ust. 1a ustawy, bo nie spełnia kryteriów przewidzianych dla takiego pisma, szczegółowo uregulowanych w przepisach kodeksu cywilnego. PFRON tłumaczy, że powinno zawierać takie informacje jak m.in. dokładne oznaczenie, kto i komu je składa, przywołanie artykułu ustawy o rehabilitacji, które przewiduje prawo do rezygnacji z zamiaru korzystania z wpłat oraz treść oświadczenia woli przedstawioną w sposób zrozumiały dla adresata. Ten zaś dla celów dowodowych powinien też odnotować na oświadczeniu datę jego otrzymania.