Co się stanie, gdy pracownik podczas wykonywania pracy wyrządzi innej osobie szkodę? Od kogo będzie można domagać się odszkodowania w takiej sytuacji? Czy pracodawca może potem żądać od pracownika zwrotu pokrytych strat? Odpowiedź na wszystkie te pytania znajdziecie w poniższym tekście.

Co do zasady odpowiada pracodawca

Zgodnie z art. 120 par. 1 Kodeksu pracy w razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca.

Osobą trzecią jest każdy podmiot prawa niebędący pracownikiem wyrządzającym szkodę ani jego pracodawcą. Będzie to dotyczyło zatem również szkody wyrządzonej innemu pracownikowi tego samego pracodawcy.

W świetle przytoczonego przepisu do zaktualizowania się odpowiedzialności po stronie pracodawcy za taką szkodę muszą być spełnione następujące przesłanki:

  • Szkoda została wyrządzona przez pracownika osobie trzeciej.
  • Zdarzenie w wyniku, którego doszło do szkody wystąpiło podczas wykonywania obowiązków pracowniczych przez pracownika.
  • 3. Działanie pracownika nie było umyślne. Nie wynika to co prawda wprost z przepisów, jednakże taką ich interpretację sugeruje w swoim orzecznictwie Sąd Najwyższy, który wskazał, że „w takiej sytuacji pracownik odpowiada wobec poszkodowanego za naprawienie szkody na zasadach ogólnych niezależnie od odpowiedzialności zakładu pracy”.
Przykład: Pracownik podczas remontu mieszkania okrada klienta pracodawcy. W takim przypadku powstała szkoda jest wynikiem umyślnego działania pracownika i poszkodowany może żądać odszkodowania (niezależnie od sankcji przewidzianych w prawie karnym) bezpośrednio od sprawcy szkody na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego (zasada winy).
Przykład 2: Pracownik jest zatrudniony w firmie remontowej. Podczas prac na terenie firmy, która zleciła jego pracodawcy prace polegające na pomalowaniu pomieszczeń przypadkowo zalał farbą jeden z komputerów znajdujących się w pomieszczeniu. Sprzęt uległ całkowitemu zniszczeniu. W takiej sytuacji szkoda powstała w wyniku winy nieumyślnej pracownika podczas wykonywania przez niego obowiązków pracowniczych. Firma, która poniosła szkodę może się zatem domagać od pracodawcy sprawcy uszkodzenia odszkodowania w pełnej wysokości.

Nie zawsze jednak pracodawca będzie odpowiadał za szkody wyrządzone przez swojego pracownika. Stanie się tak w sytuacji, gdy do deliktu dojdzie podczas wykonywania przez niego czynności niezwiązanych bezpośrednio z obowiązkami pracowniczymi.

Przykład: Pracownik biurowy wjeżdżając swoim prywatnym samochodem na parking zakładu pracy zarysował pojazd należący do klienta pracodawcy. W takim przypadku szkoda nie powstała podczas wykonywania obowiązków pracowniczych i pracodawca nie będzie za nią odpowiadał.

Orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje również, że w wyjątkowych sytuacjach poszkodowany będzie mógł dochodzić odszkodowania bezpośrednio od pracownika, który nieumyślnie wyrządził szkodę podczas wykonywania obowiązków pracowniczych. Będzie to miało miejsce w przypadku niewypłacalności pracodawcy (np. wskutek upadłości).

Regres pracodawcy

Pracodawca, który naprawił szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, może dochodzić od pracownika – na zasadach określonych w Kodeksie pracy – zwrotu wypłaconego tej osobie odszkodowania.

Jednak nie zawsze będzie to w pełni pokrywało się z wypłaconą osobie trzeciej kwotą.

Ustawa przewiduje bowiem rozróżnienie granicy wysokości odszkodowania jakiego może domagać się pracodawca od pracownika. Zasadniczo mamy tutaj dwie możliwości:

  • Pracownik wyrządził szkodę nieumyślnie - pracodawca może żądać odszkodowania w wysokości maksymalnie równowartości trzymiesięcznego wynagrodzenia pracownika przysługującego mu w dniu wyrządzenia szkody.
  • Pracownik wyrządził winę umyślnie – pracodawca może żądać odszkodowania w pełnej wysokości (tego co sam wypłacił osobie trzeciej w związku ze szkodą).
Ważne: Roszczenie regresowe pracodawcy wobec pracownika powstaje dopiero z chwilą wypłaty odszkodowania osobie trzeciej. Nie może zatem wcześniej żądać od pracownika, aby odpowiadał on materialnie za powstałą szkodę.

W sytuacji, kiedy nie będzie możliwe ustalenie stopnia winy i przyczynienia się poszczególnych pracowników do powstania szkody, będą oni odpowiadali w częściach równych.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141).
Orzecznictwo:
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2008 r., II CSK 618/07.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2011 r., II PK 189/10.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2004 r., I PK 71/04.




Nowe zasady prowadzenia dokumentacji pracowniczej. Rewolucyjne zmiany w przechowywaniu i prowadzeniu akt osobowych