Tylko do 30 kwietnia samorządy mogą składać do wojewodów zapotrzebowanie na przyznanie dofinansowania do organizacji opieki nad osobami niepełnosprawnymi, gdy ich opiekunowie będą korzystać z urlopu wytchnieniowego.
Uzyskanie dotacji na ten cel jest możliwe w ramach realizowanego po raz pierwszy przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) programu „Opieka wytchnieniowa”. Dzięki niemu opiekunowie zajmujący się niepełnosprawnym dzieckiem lub osobą z orzeczeniem o znacznym jej stopniu będą mogły otrzymać czasową i doraźną pomoc w formie zajęcia się ich podopiecznym. Program składa się z trzech modułów. W pierwszym opieka wytchnieniowa będzie świadczona w wymiarze dziennym w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej lub odpowiedniej placówce. W drugim pomoc będzie miała charakter całodobowy, kiedy to w czasie nieobecności opiekuna, jego podopieczny będzie przebywał, np. w mieszkaniu chronionym lub środowiskowym domu samopomocy (nie więcej niż 14 dni w roku). Natomiast trzeci moduł polega na zapewnianiu opiekunom specjalistycznego poradnictwa oraz nauki w zakresie rehabilitacji, dietetyki czy pielęgnacji.
Zasady programu przewidują, że do wniosku o przyznanie wsparcia trzeba będzie dołączyć wypełnioną przez lekarza „Kartę oceny stanu pacjenta wg zmodyfikowanej skali Barthel” (pokazuje, jakie czynności i w jakim stopniu dana osoba może wykonać samodzielnie, z czyjąś pomocą lub w ogóle). Jeśli wynik badania niepełnosprawnego będzie wynosić od 0 do 40 pkt, to wtedy jego opiekun powinien w pierwszej kolejności otrzymać opiekę wytchnieniową. Problem w tym, że jak wskazuje wielu ekspertów, wspomniana skala jest najbardziej adekwatna do badania niesamodzielności osób z niepełnosprawnością ruchową oraz seniorów, co może pozbawić wsparcia opiekunów, którzy zajmują się podopiecznymi z niepełnosprawnością intelektualną lub autystami, bo potrafią oni np. samodzielnie zjeść, skorzystać z łazienki czy zejść po schodach.
Jednak jak wyjaśnia biuro pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych (BON), skala Barthel została wprowadzona pomocniczo, a użyte w programie sformułowania co do zasady nie wykluczają z niego osób ze spektrum autyzmu, z zaburzeniami psychicznymi czy niepełnosprawnościami sprzężonymi. Nie pozbawiają też ich opiekunów usług opieki wytchnieniowej. Jeśli więc gmina lub powiat – w ramach swoich możliwości organizacyjnych i finansowych – stwierdzi potrzebę objęcia wsparciem również tej grupy osób, to takie wnioski będą rekomendowane przez wojewodów do realizacji.