Stały Komitet Rady Ministrów zdecydował, że regulacje dotyczące kontrolowania przestrzegania praw osób przebywających w domach pomocy społecznej (DPS) i związane z tym zwiększenie liczby etatów dla sędziów zostaną zachowane w projekcie nowelizacji ustawy o pomocy społecznej.
Ta kwestia była przedmiotem rozbieżności między Ministerstwem Finansów (MF), a Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS). Wspomniany projekt zmian w ustawie o pomocy społecznej, a także ustawie o ochronie zdrowia psychicznego, przewiduje wprowadzenie szczególnej procedury, na podstawie której DPS będzie mógł ograniczyć osobom z zaburzeniami psychicznymi możliwość samodzielnego opuszczania jego terenu (analogiczne rozwiązania mają obowiązywać również w przypadku prywatnych placówek opieki). Co istotne, kontrolę w zakresie prawidłowego stosowania takich zakazów mają sprawować sędziowie, wyznaczani przez prezesa sądu okręgowego. W jej ramach mają oni m.in. wizytować DPS-y i prywatne placówki – przynajmniej raz w roku lub doraźnie, w przypadku uzasadnionych podejrzeń, co do występowania uchybień w zakresie ograniczania swobodnych wyjść.
W związku z nałożeniem nowych zadań, resort sprawiedliwości w trakcie konsultacji projektu wnioskował o dodatkowe pieniądze na zwiększenie liczby etatów dla sędziów, asystentów i urzędników sądowych. W grudniu 2018 r. Stały Komitet Rady Ministrów (SKRM) zaakceptował tę propozycję, ale w styczniu br. nieoczekiwanie została ona zakwestionowana przez MF, które nie widziało uzasadnienia dla zwiększenia wydatków budżetu państwa na ten cel. Ponieważ resort rodziny przedstawił stanowisko, z którego wynikało, że ustalenia w tej sprawie zapadły już w grudniu, projektem musiał ponownie zająć się SKRM. Ostatecznie rozstrzygnął spór na korzyść MRPiPS. Zdecydował bowiem o utrzymaniu w niezmienionym stanie przepisów, które odnoszą się do zwiększenia liczby etatów w sądach powszechnych.
Ta decyzja otwiera drogę do przyjęcia projektu ustawy przez rząd. Poza nowymi regulacjami dotyczącymi ograniczania samodzielnych wyjść, zakłada on również zwiększenie nadzoru sprawowanego przez wojewodów nad prywatnymi domami opieki, w tym również takimi, które działają nielegalnie. Ponadto zwiększy się liczba okoliczności, w których gmina będzie mogła zwolnić dorosłe dziecko z obowiązku współfinansowania kosztów pobytu swojego rodzica w DPS. Stanie się tak, np. jeśli był skazany za stosowanie wobec niego przemocy.
Etap legislacyjny
Projekt przed rozpatrzeniem przez Radę Ministrów