Instytucja prowadząca postępowanie w sprawie świadczenia 300+ nie może domniemywać, że rodzice zajmują się dzieckiem naprzemiennie, bo jest to kompetencja sądu rodzinnego.
Tak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Gliwicach, który rozpatrywał skargę dotyczącą świadczenia z programu „Dobry start”, czyli 300 zł wsparcia na pokrycie kosztów wyprawki szkolnej. Gmina odmówiła jego przyznania ojcu dziecka, uzasadniając to tym, że nie spełnia warunków do jego uzyskania wynikających z par. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z 30 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu „Dobry start” (Dz.U. poz. 1061). Przepis ten przewiduje, że świadczenie przysługuje w wysokości 300 zł, ale w przypadku, gdy dziecko – zgodnie z orzeczeniem sądu – znajduje się pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców, sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwota jest między nich dzielona po połowie.
Jednak gmina uznała, że sposób, w jaki ojciec zajmuje się synem, nie spełnia tego kryterium. Postanowienie sądu wskazywało bowiem, że co prawda wykonanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim powierzone zostało obojgu rodzicom, ale jego miejscem zamieszkania będzie to, w którym mieszka matka. Dodatkowo określono w nim, jak będą wyglądać jego kontakty z ojcem.
Istnienia opieki naprzemiennej nie można domniemywać w toku prowadzenia postępowania o przyznanie świadczenia
Mężczyzna odwołał się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO), ale organ utrzymał w mocy wcześniejszą decyzję. Wyjaśnił, że uregulowane postanowieniem sądu kontakty ojca z dzieckiem nie mogą być uznane za sprawowanie opieki nad nim w porównywalnych i powtarzających się okresach.
Rodzic zaskarżył więc to rozstrzygnięcie do WSA, ale sąd przyznał rację kolegium. Powołał się przy tym na orzecznictwo, jakie w sprawie opieki naprzemiennej pojawiło się na gruncie przepisów ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2134 ze zm.). Zgodnie z nim organy administracji publicznej, które prowadzą postępowanie w celu przyznania 500 zł na dziecko, nie są uprawnione do badania, w jaki sposób w danym przypadku jest faktycznie sprawowana opieka nad dzieckiem.
Zagadnienia z tym związane, w tym odnoszące się do regulowania kontaktów między rodzicami i dziećmi, są sprawami cywilnymi rozpatrywanymi w oparciu o przepisy prawa rodzinnego i opiekuńczego. To oznacza, że ustanowienie opieki naprzemiennej obojga rozwiedzionych rodziców nad dzieckiem należy do kompetencji sądu powszechnego. Jeśli zaś nie ma takiego orzeczenia sądowego, to istnienia tego rodzaju opieki nie można domniemywać w toku prowadzenia postępowania o przyznanie świadczenia. Nie może też być za nią uznana sytuacja, w której ustalane są jedynie kontakty ojca z dzieckiem.
Zdaniem WSA, chociaż ta interpretacja przepisów odwołuje się do ustawy z 11 lutego 2016 r., to jednak poprzez analogię znajduje zastosowanie również w przypadku świadczenia z programu „Dobry start”.
orzecznictwo
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 22 stycznia 2019 r., sygn. akt IV SA/GL 1031/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
