ZUS obciążył mnie jako byłego członka zarządu spółki z o.o. zaległymi składkami. Uważam, że niesłusznie, bo faktycznie wykonywałem tylko polecenia wspólników. Oni podejmowali kluczowe decyzje, w tym finansowe, bo oddałem im decyzyjność. Czy jest szansa na zmianę decyzji?
Na mocy art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych do odpowiedzialności członka zarządu stosuje się przepisy ordynacji podatkowej. Zgodnie z art. 116 par. 1 tej ustawy zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna.
Członek zarządu może się zwolnić z tej odpowiedzialności, o ile wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, ewentualnie niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy. Szansą członka zarządu na uwolnienie się od odpowiedzialności jest także wskazanie mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.
Orzecznictwo sądowe podkreśla m.in. specyfikę tej odpowiedzialności. Przykładowo, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 28 września 2018 r., sygn. akt II FSK 2686/16, zaakcentował, że odpowiedzialność członka zarządu uzależniona jest od kryterium formalnego, jakim jest pełnienie funkcji członka zarządu. Ordynacja podatkowa nie uzależnia pełnienia tej funkcji od zakresu faktycznie wykonywanych czynności i nie pozwala na stwierdzenie, że członek zarządu, który faktycznie nie zajmował się prowadzeniem spółki lub nie posiadał wystarczających kwalifikacji, nie ponosi odpowiedzialności za zaległości podatkowe.
Argument byłego członka zarządu używany w opisywanym przypadku (odnośnie do braku realnego wpływu na funkcjonowanie spółki) nie może spowodować uchylenia jego odpowiedzialności za zobowiązania składkowe. W takim kierunku podąża również orzecznictwo sądowe. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 17 sierpnia 2016 r., sygn. akt III SA/Wa 2543/15, wskazano m.in., że regulacje te przewidują odpowiedzialność członka zarządu niezależnie od tego, czy obciążony odpowiedzialnością członek zarządu faktycznie zajmował się interesami spółki i czy w ogóle miał taką możliwość.
Bierna postawa członka zarządu nie daje mu więc podstaw do uwolnienia się od odpowiedzialności za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań powstałych w okresie, w jakim tę funkcję pełnił.
Podstawa prawna
Art. 31 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm.).
Art. 116 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.).