W grudniu Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) informowało rzecznika praw obywatelskich, że projekt nowelizacji ustawy o pomocy społecznej jest uzgodniony i rekomendowany rządowi do przyjęcia. Jednak do tej pory tak się nie stało, bo uwagi zgłasza jeszcze Ministerstwo Finansów (MF).
Wspomniany projekt przewiduje m.in. zaostrzenie nadzoru i kontroli wojewodów nad prywatnymi placówkami zapewniającymi całodobowy pobyt seniorom oraz rozszerzenie katalogu okoliczności, w których dorosłe dziecko może uchylić się od płacenia za pobyt rodzica w domu pomocy społecznej. Ponadto uregulowane zostały w nim zasady ograniczania osobom z zaburzeniami psychicznymi samodzielnego opuszczania terenu obydwu typów instytucji. To właśnie te przepisy są źródłem rozbieżności między resortami rodziny oraz finansów.
Zaproponowane w projekcie rozwiązania zakładają bowiem, że taki zakaz swobodnych wyjść będzie mógł być nakładany na podstawie zaświadczenia lekarskiego, a mieszkaniec DPS lub prywatnej placówki (a także członek rodziny czy przedstawiciel ustawowy) będzie mógł wystąpić do sądu opiekuńczego o uchylenie ograniczenia. Z kolei sędziowie w trybie określonym w art. 43 ustawy z 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1878) będą kontrolować przestrzeganie praw osób, w stosunku do których zastosowano zakaz opuszczania placówki.
W trakcie konsultacji projektu Ministerstwo Sprawiedliwości wskazywało, że spowoduje to dodatkowe obciążenie sądów. Dlatego resort postulował zwiększenie liczby etatów sędziowskich (o 20), asystenckich (o 40) oraz urzędniczych (o 80), co oznacza wzrost wydatków budżetu w 2019 r. o 10,81 mln zł. Problem w tym, że MF to kwestionuje i w piśmie z 7 stycznia br. domaga się wyjaśnień, dlaczego wnioskowane jest tak znaczne zwiększenie zatrudnienia. Zwraca przy tym uwagę, że w porównaniu do pierwszej wersji projektu, w tej, którą zajmował się Stały Komitet Rady Ministrów (SKRM), nastąpiły zmiany w zakresie procedury wprowadzania ograniczeń w samodzielnym opuszczaniu DPS lub placówki w taki sposób, że nie będzie każdorazowo wyrażał na to zgody sąd. Tymczasem liczba nowych etatów uległa jeszcze zwiększeniu (wtedy przewidywano konieczność uruchomienia 25 dodatkowych etatów: pięciu sędziowskich, dziesięciu asystenckich i dziesięciu urzędniczych).
MRPiPS w odpowiedzi podkreśla, że takie rozwiązane i skutki finansowe zostały zaakceptowane przez Stały Komitet Rady Ministrów na posiedzeniu 13 grudnia 2018 r. Tyle że w związku ze sprzeciwem MF, zanim projektem zajmie się rząd, kwestia ta musi zostać ostatecznie rozstrzygnięta przez Stały Komitet.
Etap legislacyjny
Projekt czekający na przyjęcie przez rząd
