Nie będzie zmian w dysponowaniu środkami ze świadczenia "500 plus", które wypłacane jest na dzieci przebywające w pieczy zastępczej – zapowiedziała w środę minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbieta Rafalska.

Minister była pytana w środę na konferencji prasowej o zmiany w projekcie nowelizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, którą przyjął we wtorek rząd.

Według pierwotnego kształtu propozycji zmienić miały się zasady dysponowania pieniędzmi ze świadczenia "500 plus", które wypłacane jest na dzieci przebywające w pieczy zastępczej. 20 proc. tego świadczenia, czyli 100 zł, co miesiąc przekazywane by było na specjalnie wydzielony rachunek bankowy prowadzony przez starostę. Pieniądze tam zgromadzone dziecko będzie mogło odebrać w momencie ukończenia 18 lat.

Minister pokreśliła w środę, że ta propozycja spotkała się z dużym protestem rodziców z pieczy zastępczej. "Mówili, że skoro nie określamy rodzinom sposobu wydatkowania tych pieniędzy, to dlaczego akurat tę grupę chcemy zobowiązać do oszczędzania, bo i tak wiemy, że rodzice pieczy zastępczej odkładają pieniądze na przyszłość swoich dzieci. Zrezygnowaliśmy z tego budzącego tyle kontrowersji zapisu. Będzie swoboda wydatkowania środków" – powiedziała.

Ministerstwo przypomniało, że coraz mniej dzieci znajduje się w pieczy zastępczej. W 2016 r. było ich ponad 74 tys. To o 2,3 proc. mniej niż rok wcześniej. Z kolei w roku ubiegłym takich dzieci było już 73 tys., co oznacza kolejny spadek o 2,2 proc. W 2017 r. w placówkach opiekuńczo-wychowawczych przebywało około 24 proc. wszystkich dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej. Pozostałe 76 proc. przebywało w pieczy typu rodzinnego.

Zgodnie z projektem, który przyjęła Rada Ministrów, ma powstać centralny rejestr miejsc pieczy zastępczej, prowadzony przez MRPiPS, w którym widniałyby wszystkie rodziny gotowe do sprawowania pieczy. "Dzięki takiemu rejestrowi sąd rodzinny – umieszczając dziecko w pieczy zastępczej – będzie miał informację o wolnych miejscach w całej Polsce" – podkreślił resort.

Ministerstwo zwróciło uwagę, że obecnie sądy mają dane dotyczące wyłącznie powiatów, na których terenie działają. "Rejestr pozwoli więc nie tylko na szybsze znalezienie odpowiedniej rodziny zastępczej, ale też na łączenie w jednej formie pieczy rodzeństw, które wcześniej zostały rozdzielone" – dodało MRPiPS.

Projekt ustawy zwiększa rolę ministra rodziny w zakresie organizacji ośrodków adopcyjnych. Zgodnie z nowymi przepisami minister rodziny może wystąpić do samorządu województwa o utworzenie ośrodka adopcyjnego lub o jego likwidację. Samorząd województwa będzie takim wystąpieniem związany.

Nowe przepisy zakładają, że powiat sam pokryje koszty związane z umieszczeniem dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej. "Dzisiaj to gmina współfinansuje pobyt dziecka w tego typu placówce – nowelizacja ustawy zakłada jednak, że gminy będą dopłacać do pobytu dziecka wyłącznie w rodzinnej pieczy zastępczej" – zwrócił uwagę resort. "Chodzi o skłonienie powiatów do tworzenia nowych rodzin zastępczych i ograniczenia liczby placówek opiekuńczo-wychowawczych" – dodano.

Nowe przepisy zakładają, że wynagrodzenie przysługujące rodzinie zastępczej zawodowej i prowadzącemu rodzinny dom dziecka nie może być niższe niż kwota minimalnego wynagrodzenie za pracę. Gdy rodzina zastępcza zawodowa będzie pełnić dodatkowo funkcję pogotowia rodzinnego, wynagrodzenie miesięczne nie może być niższe niż 124 proc. minimalnego wynagrodzenia.

Ponadto umieszczenie dziecka w pieczy automatycznie wiązałoby się z wprowadzeniem asystenta rodziny. Byłby też zakaz umieszczania dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, jeśli nie mają 10 lat.

Projekt przewiduje również zmiany w adopcjach międzynarodowych, które miałyby od tej pory być w wyłącznej dyspozycji MRPiPS. Obecnie kompetencje w tej kwestii ma zarówno ministerstwo, jak i ośrodek adopcyjny, który dokonuje kwalifikacji dziecka do adopcji międzynarodowej.

Nowelizacja przewiduje istotne zmiany w zakresie urlopu, który przysługuje rodzicom adopcyjnym. Obecnie dodatkowy urlop przysługuje rodzicom adopcyjnym, które przysposabiają dziecko w wieku do 7 lat. Nowe przepisy proponują, aby takie prawo mieli także rodzice, którzy adoptują starsze dzieci.