Osoba, która swoje przedsiębiorstwo zamierza przekształcić w spółkę kapitałową, nie musi wpłacać do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) pieniędzy pochodzących z funduszu na rehabilitację pracowników.



Takie stanowisko przedstawił PFRON w interpretacji indywidualnej wydanej dla jednego z pracodawców (nr DW.050.9.2018.IGR). Jest nim osoba fizyczna prowadząca firmę, która posiadała status zakładu pracy chronionej (ZPChr) i odprowadzała pieniądze na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON). Jednak pracodawca utracił ten status od 2012 r. Co do zasady taki przedsiębiorca nie może mieć dalej ZFRON, a niewykorzystane z niego środki powinien wpłacić do PFRON. Jeśli zaś w przeszłości kupił lub zbudował z pieniędzy ZFRON jakąś nieruchomość, to kwotę odpowiadającą niezamortyzowanej jej wartości również musi przekazać do PFRON. Od tej reguły jest jednak wyjątek przewidziany w art. 33 ust. 7b ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 551 ze zm.). Zgodnie z nim pracodawca, który wprawdzie nie jest już ZPChr, ale zatrudnia co najmniej 15 pracowników i osiąga 25 proc. wskaźnik niepełnosprawnych podwładnych, może zachować ZFRON i zgromadzone w nim pieniądze.
Pracodawca, który wystąpił o interpretację, spełniał kryteria tego przepisu i w związku z tym dalej prowadzi ZFRON. Jednocześnie teraz planuje zmianę modelu prowadzenia biznesu sprowadzającą się do przekształcenia swojego przedsiębiorstwa w jednoosobową spółkę kapitałową. Jego wątpliwości budzi natomiast to, czy w tej sytuacji będzie miał zastosowanie art. 33 ust. 7b ustawy.
Fundusz odpowiedział, że pracodawca może dalej mieć ZFRON i nie będzie musiał zwracać niewykorzystanych środków ani kwoty odpowiadającej niezamortyzowanej wartości nieruchomości. Wyjaśnia, że planowane przez niego przekształcenie firmy jest uregulowane w art. 551 kodeksu spółek handlowych, a nowo tworzonej spółce przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego. W szczególności dotyczy to zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane przed zmianą formy prawnej firmy. Dochodzi wtedy bowiem do sukcesji administracyjnej. Skoro więc wnioskujący o interpretację pracodawca nabył prawo do zachowania ZFRON, to uprawnienie może przejść na jednoosobową spółkę jako jego następcę prawnego.
PFRON dodaje, że przekształcona spółka, stając się sukcesorem decyzji wojewody przyznającej status ZPChr, jest też uprawniona do tego, aby traktować ją jako były ZPChr. Zwraca jednak przy tym uwagę, że innym koniecznym do spełnienia warunkiem, który pozwoli nowej firmie kontynuować prowadzenie ZFRON i korzystanie z jego pieniędzy, jest to, aby dalej zatrudniała minimum 15 pracowników i miała 25-proc. wskaźnik osób z niepełnosprawnościami. Jeśli przestanie go spełniać, wtedy w jej przypadku powstanie obowiązek zwrotu pieniędzy do PFRON.