Zgodnie z ustawą o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji pracodawca jest zobowiązany pokryć określone koszty działania rady pracowników. Jakie są to koszty, czy jest górny limit, kiedy można odmówić radzie finansowania?
Wszystko zależy od tego, czy wyboru rady dokonali pracownicy czy też związki zawodowe. Jeśli rada pracowników została wybrana przez związki zawodowe, wówczas koszty związane z jej wyborem i działalnością ponoszą same związki. Takie same zasady obowiązują, jeśli radę wybiorą pracownicy wskutek niezawarcia przez związki zawodowe porozumienia o zasadach powoływania rady. W obu przypadkach pracodawca ma jedynie obowiązek pokrywać koszty związane z zamawianymi przez radę niezbędnymi, zewnętrznymi ekspertyzami.
Jeżeli natomiast rada została wybrana przez pracowników na ich wniosek i z inicjatywy 10 proc. całej załogi, wówczas koszty wyboru oraz działalności rady pokrywa pracodawca. Pokrywa on również koszty ekspertyz sporządzonych przez zewnętrznych doradców, niezbędnych do prowadzenia działalności przez radę.
Czy pracodawca musi pokryć koszty obsługi prawnej, jeśli rada wyrazi takie zapotrzebowanie? Moim zdaniem nie ma takiego obowiązku, chyba że zawrze z radą stosowne porozumienie i się na to zgodzi.
Artykuł 5 ust. 1 pkt 3 ustawy z 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji wyraźnie nakazuje pracodawcy zawarcie z radą porozumienia w sprawie zasad ponoszenia kosztów związanych z wykonywaniem niezbędnych ekspertyz. Ustawa dokonuje rozróżnienia i w ust. 2 wspomnianego przepisu wskazuje, że pracodawca może (ale nie musi) ustalić z radą zasady ponoszenia kosztów związanych z pomocą osób posiadających specjalistyczną wiedzę. Przez ekspertyzę należy rozumieć pisemne opracowanie sporządzone przez osobę trzecią, w dodatku tylko takie, które jest niezbędne do prowadzenia przez radę działalności. Rada pracowników powinna według mnie ustalić z pracodawcą zakres żądanej ekspertyzy, wskazać jej koszty oraz podmiot, który ją wykona. W przeciwnym razie pracodawca nie ma szans ocenić, czy dana ekspertyza jest niezbędna. Koszt takiej ekspertyzy powinien pokryć pracodawca. Pomoc osób posiadających specjalistyczną wiedzę może polegać na bieżącym doradztwie, radzie, udziale w spotkaniach, rozmowach telefonicznych. Takich kosztów pracodawca nie musi ponosić, chyba że się na to zgodzi w porozumieniu w radą.