Kobieta nie otrzymała świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekuna osoby z niepełnosprawnością, ponieważ pobiera emeryturę – o połowę od niego niższą – a przepisy wykluczają ich jednoczesne wypłacanie. Sprawę, na prośbę HFPC, do WSA skierowała Kancelaria CMS Cameron McKenna Greszta i Sawicki.

Pani Maria Kowalska (imię i nazwisko zostały zmienione) od wielu lat opiekuje się synem z niepełnosprawnością, teraz już dorosłym. Otrzymuje wcześniejsza emeryturę w wysokości 854 zł, a świadczenie pielęgnacyjne, którego pani Maria Kowalska nie może otrzymać, to 1406 zł.

Prezydent miast odmówił pani Marii Kowalskiej przyznania świadczenia pielęgnacyjnego i decyzja ta została utrzymana w mocy przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze. Jest to zgodne z obecnie obowiązującymi przepisami ustawy o świadczeniach rodzinnych, które wykluczają możliwość przyznania świadczenia opiekunom osób z niepełnosprawnościami, jeśli mają ustalone prawo do emerytury lub renty – niezależnie od ich wysokości.

Uzasadniając skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego>> prawnicy podkreślili, że zastosowanie przepisów zgodnie ze standardami konstytucyjnymi powinno doprowadzić do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego przynajmniej w wysokości różnicy między nim a otrzymywaną emeryturą.

- W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wskazujemy, że sąd powinien dokonać prokonstytucyjnej wykładni przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych, uwzględniającej normy konstytucyjne, a w szczególności zasadę równości. Wykładnia taka powinna prowadzić do wniosku, że pani Marii Kowalskiej przysługuje świadczenie pielęgnacyjne w wysokości co najmniej różnicy między obecną wysokością świadczenia pielęgnacyjnego a otrzymywaną przez nią emeryturą. Odmowa przyznania pani Marii Kowalskiej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego sprawia, że jest ona w gorszej sytuacji niż osoby, które nigdy nie pracowały, a również sprawują opiekę nad dziećmi z niepełnosprawnością – mówi radca prawny Katarzyna Kucharczyk Katarzyna Kucharczyk, reprezentująca panią Marię Kowalską.

- Mimo tego że formalnie świadczenia pielęgnacyjne są przyznawane opiekunom, to w rzeczywistości mają one zabezpieczyć egzystencję osób z niepełnosprawnością. Zgodnie z Konstytucją obowiązkiem władzy publicznej jest wspomaganie rodzin w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, a także udzielanie wsparcia osobom z niepełnosprawnościami. Wartości te powinny przemawiać za przyznaniem wszystkim opiekunom wsparcia na równym poziomie – wyjaśnia aplikant radcowski Bartłomiej Kowalczyk Bartłomiej Kowalczyk, reprezentujący panią Marię Kowalską.

- Sam fakt posiadania prawa do emerytury nie zmienia w sposób automatyczny sytuacji opiekunów, gdyż nadal mogą oni nie dysponować dostateczną pulą środków na utrzymanie siebie i osoby z niepełnosprawnością. Odwoływanie się do takiego formalnego kryterium, bez zwracania uwagi na wysokość otrzymywanej emerytury, może być arbitralne i nieuzasadnione. Taka sytuacja powoduje nierówne traktowanie opiekunów w zakresie dostępu do wsparcia ze strony władz publicznych – dodaje Jarosław Jagura, prawnik HFPC.