Dłuższy urlop, przejrzysta ścieżka awansu zawodowego i nowe zasady przyznawania dodatku za pracę w terenie – to kilka najważniejszych postulatów zmian w przepisach zgłaszanych przez środowisko pracowników socjalnych.
Zawierający je projekt nowelizacji ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1769 ze zm.) był przedstawiany podczas ostatniego posiedzenia Rady Pomocy Społecznej. Przygotowała go Polska Federacja Związkowa Pracowników Socjalnych oraz Pomocy Społecznej (PFZPSiPS), która od początku walczy o poprawienie warunków wykonywania tego zawodu i przywrócenie mu należytego znaczenia.
– Od dłuższego czasu obserwujemy nasilający się proces odchodzenia pracowników socjalnych z zawodu. Coraz więcej jest też przypadków, gdy osoby, które kształcą się w tym kierunku, potem podejmują pracę poza pomocą społeczną – mówi Paweł Maczyński, wiceprzewodniczący PFZPSiPS.
Dodaje, że jest to związane z niskimi wynagrodzeniami oraz mało atrakcyjnymi warunkami pracy, dlatego konieczne jest podjęcie działań, które będą przeciwdziałać tej negatywnej tendencji. Do tego potrzebne są jednak zmiany legislacyjne.
Jedna z propozycji dotyczy dodatku za pracę w terenie, który przysługuje osobom przeprowadzającym rodzinne wywiady środowiskowe. Od 2004 r. wynosi on 250 zł miesięcznie (nie był nigdy waloryzowany), a w wielu samorządach jest wliczany do podstawy wynagrodzenia, co stoi w sprzeczności z jego charakterem. Federacja proponuje więc podwyżkę dodatku oraz określenie jego wysokości w taki sposób, aby stanowił 12 proc. przeciętnego wynagrodzenia (przy zastosowaniu tej zasady wynosiłby teraz 485,66 zł). Podkreśla, że podobne rozwiązanie funkcjonuje w odniesieniu do kuratorów sądowych.
Poza dodatkiem do pensji istotnym uprawnieniem pracowników socjalnych jest dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni. Należy się raz na dwa lata po przepracowaniu minimum 5 lat w zawodzie. PFZPSiPS – mając na uwadze rosnące z roku na rok obciążenie pracowników nowymi zadaniami i zagrożenie wypaleniem zawodowym – chce, aby urlop wzrósł do 12 dni, przysługiwał co roku oraz po osiągnięciu 3-letniego stażu pracy.
Kolejny postulat federacji wiąże się z wprowadzeniem jednolitych reguł ścieżki awansu zawodowego, w tym jego stopni, oraz powiązania ich z odpowiednim poziomem wynagrodzenia. W praktyce jest tak, że wśród samorządów występują znaczne rozbieżności w zasadach awansu pracowników oraz nazewnictwa stanowisk pracy. Co więcej, zdarza się nawet, że podnoszenie kwalifikacji przez pracownika, który kończy specjalizację (pierwszego lub drugiego stopnia), nie wpływa potem na możliwość awansu czy wysokość pensji.
Wreszcie PFZPSiPS proponuje rozszerzenie katalogu instytucji, które mogą zatrudniać pracowników socjalnych, o m.in. jednostki zajmujące się przeciwdziałaniem bezrobociu, podmioty lecznicze czy zakłady karne. Ponadto powinni oni mieć też prawo do prowadzenia prywatnej praktyki obejmującej świadczenie indywidualnej pracy socjalnej, pracy z rodziną czy pracy grupowej (w ramach działalności gospodarczej).
– Taka prywatna praktyka w innych państwach UE to w zasadzie standard. Dzięki temu pracownicy socjalni mogliby np. zajmować się poradnictwem w organizacjach pozarządowych – uważa Paweł Maczyński.