Pracownik uległ wypadkowi przy pracy i przebywa na długotrwałym zwolnieniu lekarskim. W toku postępowania zespół powypadkowy ustalił, że wyłączną przyczyną tego zdarzenia było naruszenie przez pracownika przepisów bhp. Czy w takim przypadku pracownikowi należy wypłacać zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego w wysokości 100 proc., czy wynagrodzenie chorobowe ze środków pracodawcy w wysokości 80 proc.?
Stosownie do art. 234 par. 1 kodeksu pracy (k.p.) w razie wypadku przy pracy pracodawca ma obowiązek podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom w przyszłości. Okoliczności i przyczyny zdarzenia, zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, analizuje zespół powypadkowy. Efektem jego prac ma być sporządzenie protokołu powypadkowego.
Sporządzona w ten sposób dokumentacja uprawnia poszkodowanego pracownika do ubiegania się o świadczenia odszkodowawcze z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ich katalog określa art. 6 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (dalej: u.u.w.). Należą do nich m.in. 100-proc. zasiłek chorobowy, jednorazowe odszkodowanie, renty itp. Jednak zgodnie z art. 21 ust. 1 i 2 u.u.w. świadczenia te nie przysługują, gdy wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa – o ile zostanie mu to udowodnione. Pracownik nie ma do nich prawa również wtedy, gdy będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.
A zatem: jeśli w dokumentacji powypadkowej (protokole powypadkowym lub karcie wypadku przy pracy) jednoznacznie stwierdzono, że przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez poszkodowanego przepisów bhp, nie ma on prawa do świadczeń odszkodowawczych z ubezpieczenia wypadkowego. W takim przypadku, jeżeli przebywa na zwolnieniu lekarskim, to w zależności od czasu niezdolności do pracy przysługuje mu odpowiednio wynagrodzenie chorobowe, o którym mowa w art. 92 par. 1 k.p., lub zasiłek chorobowy, o którym mowa w rozdziale 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Wymiar tego wynagrodzenia lub zasiłku to 80 proc. wynagrodzenia, a przy pobycie w szpitalu – 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Podstawa prawna
Art. 92 par. 1, art. 234 par. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 108 ze zm.).
Rozdz. 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 372 ze zm.).
Rozporządzenie Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz.U. nr 105, poz. 870).
Rozporządzenie ministra gospodarki i pracy z 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz.U. nr 227, poz. 2298).
Art. 6 ust. 1, art. 21 ust. 1 i 2 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1773 ze zm.).