Zatrudniamy pracowników na stanowiskach konsultantów. Ich praca polega na prowadzeniu rozmów telefonicznych z klientami przy użyciu słuchawek. Planujemy ocenić ryzyko zawodowe występujące na tych stanowiskach, ale mamy wątpliwości, jak należy to zrobić. Czy przepisy określają limit czasu pracy przy użyciu telefonu, od którego rozpoczyna się szkodliwe dla zdrowia (w myśl prawa) narażenie na hałas?
Ani z przepisów, ani z norm bhp nie wynika, ile czasu w ciągu zmiany roboczej pracownik może rozmawiać przez telefon, aby dało się stwierdzić, że jest narażony na nadmierny hałas i jakie jest ryzyko zawodowe w tym przypadku. W tym celu zalecane byłoby zatem wykonanie odpowiednich pomiarów.
Cel oceny ryzyka zawodowego
Pojęcie ryzyka zawodowego zostało zdefiniowane w par. 2 pkt 7 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Przepis ten stanowi, że jest to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, a zwłaszcza wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych związanych ze środowiskiem pracy lub sposobem jej wykonywania.
O ryzyku zawodowym mówi też art. 226 kodeksu pracy (dalej: k.p.). Stosownie do jego postanowień pracodawca ma obowiązek oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne je zmniejszające. Ponadto powinien informować pracowników o ryzyku zawodowym, jakie wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
Podstawowym celem oceny ryzyka zawodowego jest więc zapewnienie poprawy warunków pracy oraz ochrony życia i zdrowia pracujących. To właśnie m.in. od sposobu jej przeprowadzenia zależy w dużej mierze skuteczność funkcjonującego w organizacji systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.
Wybór metody badania
W praktyce ocena ryzyka zawodowego oznacza systematyczne identyfikowanie, monitorowanie i badanie wszystkich aspektów pracy w celu określenia związanych z nią zagrożeń mogących spowodować wypadek przy pracy, chorobę lub złe samopoczucie pracownika i stwierdzenia, czy zagrożenia te mogą być wyeliminowane, a jeżeli nie, to jakie środki ochrony powinny być zastosowane, aby takie ryzyko ograniczyć.
Istnieje wiele metod szacowania ryzyka zawodowego, a należą do nich m.in.: Risk Score, PHA (ang. preliminary hazard analysis), Polska Norma PN-N-18002:2011 „Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego”. Pracodawca ma pełną dowolność wyboru metody, może więc zdecydować się na taką, która będzie najbardziej adekwatna do prowadzonej działalności, organizacji pracy, występujących zagrożeń itp. Ponieważ poszczególne metody stanowią jedynie wytyczne do samego szacowania ryzyka zawodowego, w dalszym procesie oceny można oprzeć się na wytycznych zawartych w przytoczonej powyżej polskiej normie PN-N-18002:2011.
Porównanie parametrów czynnika szkodliwego
Jednym z elementów, jaki powinien być uwzględniany podczas oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, jest właśnie hałas. W opisanym przypadku specyfika warunków pracy pracowników działu obsługi klienta sprawia, że są oni narażeni na podobną ekspozycję na ten czynnik. Z treści pytania można domniemywać, że nie zmienia się ona w sposób istotny każdego dnia pracy, pracujący wykonują bowiem wciąż te same zadania. Z uwagi na to, że rozmowy przez telefon stanowią jedno z podstawowych lub podstawowe zadanie pracowników, warto pokusić się o przeprowadzenie takich pomiarów, których wynik mógłby wykazać potrzebę wprowadzenia zmian organizacyjnych na danych stanowiskach pracy (np. poprzez oddzielenie pracowników ściankami działowymi).
Należy tu przypomnieć, że ocena narażenia na hałas na stanowiskach pracy polega na porównaniu zmierzonych wartości parametrów określających hałas z ich wartościami dopuszczalnymi. Wartości dopuszczalne są określone ze względu na ochronę słuchu oraz ze względu na zapewnienie odpowiednich warunków pracy niezakłócających działalności pracownika w procesie pracy, a więc możliwość realizacji przezeń podstawowych obowiązków.
Sposób pomiaru
W celu oceny powyższego narażenia można też przeprowadzić pomiary hałasu metodą MIRE (ang. microphone in real ear), tj. metodą pomiaru z mikrofonem w uchu, określone w normie „PN-EN ISO 11904-1:2008 Akustyka. Wyznaczanie imisji dźwięku od źródeł umieszczonych bezpośrednio przy uchu. Część 1: Technika z zastosowaniem mikrofonu umieszczonego w uchu (technika MIRE)”. Pomiary wykonuje się za pomocą sond mikrofonowych lub mikrofonów miniaturowych umieszczonych w przewodzie słuchowym osoby badanej, gdzie mierzy się równoważny poziom ciśnienia akustycznego w 1/3-oktawowych pasmach częstotliwości, a zmierzone wartości są następnie przeliczane na poziomy na zewnątrz ucha, odpowiadające poziomom dźwięku A w warunkach pola swobodnego lub rozproszonego. W zależności od potrzeby do wyznaczenia skorygowanych wartości poziomu ciśnienia akustycznego (ze względu na pole akustyczne) korzysta się z charakterystyk częstotliwościowych podanych w powyższej normie lub można je wyznaczyć indywidualnie na podstawie pomiarów.
Podstawa prawna
Art. 226 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 108 ze zm.).
Par. 2 pkt 7 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.).
Komentarze