Jeśli osoba samotnie wychowująca dziecko dostarczy dokument potwierdzający prawo do alimentów w wyznaczonym przez gminę terminie, to świadczenia będzie miała ustalone od miesiąca złożenia wniosku. Stanie się tak nawet wtedy, gdy alimenty zostaną przyznane z datą późniejszą.
Tak wynika z interpretacji przedstawionej przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS). Dotyczy ona art. 19 ust. 4 ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1851 ze zm.). Określa on sposób postępowania gminy, w sytuacji gdy osoba deklarująca samotną opiekę nad dzieckiem nie miała w momencie składania wniosku o 500 plus na nowy okres świadczeniowy ustalonych alimentów. Zgodnie z przepisem samorząd przyjmował wniosek i wyznaczał takiemu opiekunowi trzymiesięczny termin na dostarczenie tytułu wykonawczego potwierdzającego prawo do alimentów, np. wyroku sądu czy aktu notarialnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności.
Jednocześnie, jeśli rodzic dostarczył taki dokument, uzyskiwał gwarancję, że świadczenia zostaną przyznane (czyli wypłacone z wyrównaniem) od miesiąca złożenia wniosku, o ile są spełnione pozostałe warunki do jego otrzymywania.
Jednak w praktyce zdarza się, że alimenty zostały zasądzone np. od listopada czy od grudnia, a nie od miesiąca złożenia wniosku, bo sądy nie zawsze decydują się na ich ustalenie z mocą wsteczną. W takiej sytuacji gminy mają wątpliwości co do tego, czy powinny przyznać świadczenie wychowawcze od 1 października 2017 r., czyli pierwszego miesiąca nowego okresu wypłaty wsparcia, czy dopiero od miesiąca, od którego rodzic ma faktycznie prawo do alimentów.
MRPiPS (w zaktualizowanej wersji podręcznika 500 plus dla samorządów na okres świadczeniowy 2017/2018) wyjaśnia, że w przypadku gdy alimenty zostały zasądzone lub ustalone w miesiącu późniejszym niż w tym, w którym wpłynął wniosek, to świadczenia i tak należą się od miesiąca jego złożenia. Pod warunkiem że zachowany został trzymiesięczny termin na dostarczenie dokumentów oraz spełnione są inne przesłanki dotyczące uzyskania wsparcia, np. kryterium dochodowe przy pierwszym dziecku.
– To stanowisko korzystne dla rodziców, ale dyskusyjne ze względu na to, że art. 8 ustawy wprost wskazuje, że podstawowym warunkiem otrzymywania 500 zł na dziecko przez samotnego opiekuna jest posiadanie alimentów – mówi Bogumiła Podgórska, kierownik działu świadczeń rodzinnych MOPS w Katowicach.
