Płatnik, który w 2017 r. zgłaszał do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 osób, do końca stycznia 2018 r. musi złożyć w ZUS informację o liczbie ubezpieczonych, wypadkach w pracy oraz warunkach szkodliwych.
Jednym z obowiązków dotyczących płatników składek jest poinformowanie ZUS o wypadkach przy pracy i liczbie ubezpieczonych. Informacja taka ma charakter sformalizowany – wypełnia się ją na druku ZUS IWA. Wymóg jej złożenia nie odnosi się do wszystkich płatników. Za to niedopełnienie tego obowiązku może skutkować podwyższeniem z urzędu składki na ubezpieczenie wypadkowe (gdy płatnik zaniżył wysokość stopy procentowej składki i mimo wezwania uchyla się od złożenia prawidłowej informacji ZUS IWA lub jej korekty).
Informację muszą złożyć płatnicy, którzy spełniają wszystkie niżej wymienione warunki:
- byli zgłoszeni nieprzerwanie w ZUS jako płatnicy składek na ubezpieczenie wypadkowe od 1 stycznia do 31 grudnia roku, za który składana jest informacja, oraz co najmniej jeden dzień w styczniu roku następnego;
- byli wpisani do rejestru REGON 31 grudnia roku, za który składana jest informacja ZUS IWA,
- zgłaszali do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych w roku, za który jest składana informacja.
Nie musi więc składać informacji płatnik, który rozpoczął działalność w trakcie roku, nawet jeśli od początku działalności zgłasza ubezpieczonych do ubezpieczenia wypadkowego. Wystarczy bowiem jeden dzień bez takiego zgłoszenia, aby płatnik nie miał obowiązku wysyłać ZUS IWA. Musi jednak zweryfikować, czy takie zdarzenie nastąpiło.
Płatnik musi też ustalić, ile osób w każdym miesiącu kalendarzowym było zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego choćby przez jeden dzień tego miesiąca. Do ubezpieczonych zalicza się łącznie: pracowników, osoby na umowach cywilnoprawnych (o ile są objęte obowiązkiem ubezpieczenia wypadkowego), a także inne osoby, dla których firma jest płatnikiem i jest zobowiązana do odprowadzania składki wypadkowej. Nie będą natomiast wliczane do osób podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu osoby, które przez cały miesiąc przebywały na urlopie bezpłatnym, wychowawczym, pobierały zasiłek macierzyński, zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego bądź zostały powołane do odbywania zasadniczej służby wojskowej. Nie zalicza się także osób, za które w danym miesiącu rozliczane są składki lub wykazywane świadczenia po ustaniu tytułu do ubezpieczeń społecznych.
Wobec powyższego, jeśli płatnik był nieprzerwanie zgłoszony w rejestrze REGON, a ponadto przez cały rok bez przerwy zgłaszał osoby do wypadkowego i średnia ich liczba wynosi co najmniej 10 – ma obowiązek złożenia informacji ZUS IWA.
Liczbę ubezpieczonych ustala się zgodnie z art. 28 ust. 3 ustawy wypadkowej (ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych; t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1773), czyli jest to iloraz sumy osób podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu w ciągu poszczególnych miesięcy roku kalendarzowego, za który składana jest informacja, oraz liczby miesięcy tego roku. Ponieważ istnieje wymóg nieprzerwanego ubezpieczenia, za dzielnik przyjmuje się zawsze 12 miesięcy. [schemat]
Ustalając liczbę poszkodowanych w wypadkach przy pracy, na potrzeby ZUS IWA wlicza się pracowników i innych ubezpieczonych, którzy ulegli wypadkowi. Dla pracowników istotna jest data wpisu zdarzenia do rejestru wypadków, natomiast dla innych poszkodowanych – moment sporządzenia karty wypadku. Tę zasadę stosuje się też przy wypełnianiu rubryki dotyczącej poszkodowanych w wypadkach śmiertelnych i ciężkich.
Co istotne, nawet jeśli w zakładzie nie było żadnego wypadku ani żaden pracownik nie jest zatrudniony w warunkach szkodliwych, płatnik musi złożyć informację ZUS IWA.
ZUS na podstawie tej informacji ma obowiązek do 20 kwietnia przekazać płatnikowi zawiadomienie o wysokości nowej stopy procentowej. Płatnik ma zaś prawo zwrócić się do organu o wskazanie, w jaki sposób wyliczono mu składkę.
Jakie dane przekazujemy organowi rentowemu
ZUS IWA jest dostępny w programie Płatnik. Wymaga on podania następujących danych:
● liczby ubezpieczonych w danym roku, zaokrąglonych do jedności,
● kodu PKD 2007, jakim płatnik posługiwał się 31 grudnia roku, za który składa informację (zgodnego z rozporządzeniem Rady Ministrów z 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności; Dz.U. nr 251, poz. 1885 ze zm.),
● liczby poszkodowanych w danym roku w wypadkach przy pracy, zgodnie z art. 3 ust. 1–5 ustawy wypadkowej,
● liczby poszkodowanych w wypadkach śmiertelnych i ciężkich,
● liczby pracowników na 31 grudnia zatrudnionych w warunkach, w których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.