Włodarz odmówił pomocy socjalnej, twierdząc że choć mężczyzna sprawuje opiekę nad niepełnosprawnym synem, to prawo do świadczenia pielęgnacyjnego nie może być przyznane, z uwagi na ustalone wobec niego prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy oraz świadczenie pracy na umowę zlecenie. Organ wyjaśnił, że warunkiem nabycia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego jest całkowita rezygnacja z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w celu sprawowania takiej opieki. Nadto zgodnie z art. 17 ust 5 lit a. ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. 2016r., poz. 23 ze zm.), świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeśli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo, między innymi - do renty. Podobnego zdania było też Samorządowe Kolegium Odwoławcze.

Ojciec wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Wskazał, iż jest po rozwodzie i sam całodobowo opiekuje się trójką dzieci. Wyjaśnił, iż jego dochody są niskie, a matka dzieci nie płaci mu alimentów.

WSA w wyroku z 9 listopada 2017 roku oddalił skargę mężczyzny. Wyjaśnił, że zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje matce albo ojcu - jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Jednak ust. 5 art. 17 przewiduje, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli m.in. na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury; na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna. Świadczenie nie będzie również przysługiwać, jeżeli opiekun ma m.in. ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego.

Sąd był zdania, że z tego jednoznacznie wynika, iż możliwość przyznania świadczenia pielęgnacyjnego przewidziana została jedynie tym osobom, które – w celu sprawowania opieki - na przykład nad niepełnosprawnym dzieckiem – zrezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, a nie przysługuje ani im, ani podopiecznemu żadne z wymienionych świadczeń.
WSA wyjaśnił, iż z akt sprawy wynika, że syn mężczyzny został zaliczony orzeczeniem Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności do osób niepełnosprawnych. Nie wskazano przy tym stopnia niepełnosprawności, ale zaznaczono, iż wymaga on stałej i długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną samodzielną egzystencją. Opiekę nad synem sprawuje zaś ojciec, który ma ustalone prawo do renty rolniczej wypadkowej bezterminowo i pobiera to świadczenie od 1 listopada 1997 r. w wysokości – 1298,54 zł brutto miesięcznie. Dodatkowo wykonuje pracę na umowę zlecenie, z której otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 654 zł brutto miesięcznie. Tym samym, zdaniem sądu, organy obu instancji prawidłowo orzekły, że nie zostały spełnione oba warunki przewidziane wskazanymi przepisami, tzn. – skarżący nie zrezygnował całkowicie z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym synem, wykonywał bowiem pracę (na podstawie umowy zlecenia) oraz ma ustalone prawo do renty rolniczej wypadkowej, co wyklucza możliwość przyznania mu prawa do wnioskowanego świadczenia.

Wyrok jest nieprawomocny. Przysługuje na niego skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Sygnatura akt nr III SA/Gd 634/17