Premiowanie najlepszych studentów i doktorantów, zwiększenie ich partnerskiej roli na uczelniach, rozszerzenie dostępu do bezpłatnego kształcenia, jak też umiędzynarodowienie procesu studiów - zapowiedziała we wtorek minister nauki i szkolnictwa wyższego Barbara Kudrycka.

"Partnerstwo dla wiedzy jest pierwszą częścią gruntownych zmian systemowych przygotowywanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, których celem jest unowocześnienie polskich uczelni i wzmocnienie ich pozycji w światowej przestrzeni edukacyjnej" - tłumaczyła minister.

Jak zapowiedziała Kudrycka, w projekcie nowelizacji ustawy o szkolnictwie wyższym znajdą się zapisy likwidujące stypendia naukowe i wprowadzenie na ich miejsce tzw. rocznych nagród rektora. Według niej, zmiana ta ma na celu z jednej strony podwyższenie świadczeń dla uzdolnionych studentów, ale jednocześnie zmniejszenie liczby studentów, którzy mieliby z takich środków finansowych skorzystać.

"Obecnie ok. 250 tys. studentów pobiera stypendia naukowe. Zakładamy zmniejszenie ich liczby do 10 proc. z 1,8 mln wszystkich studiujących, czyli do ok. 180 tys. studentów" - tłumaczył rzecznik ministerstwa Bartosz Loba.

W ramach premiowania najlepszych studentów i doktorantów Kudrycka zapowiedziała wprowadzenie ministerialnego programu "Diamentowy Grant" dla maksymalnie 100 wybitnych studentów rocznie. Pieniądze mają być przyznawane studentom w drodze konkursu, po uzyskaniu co najmniej licencjatu, na prowadzenie badań na poziomie doktoratu.

"Oznacza to, że wybitnie zdolni studenci już z licencjatem będą mogli otwierać przewody doktorskie"

"Oznacza to, że wybitnie zdolni studenci już z licencjatem będą mogli otwierać przewody doktorskie" - wyjaśniła minister nauki.

Kudrycka zapowiedziała także "wyraźne określenie zakazu dodatkowych opłat", które obecnie ponoszą studenci. Wśród opłat, które mają być zlikwidowane, są opłaty za rejestrację na kolejny semestr, egzaminy, egzaminy poprawkowe, egzamin dyplomowy, złożenie i ocena pracy dyplomowej, wpisowe i suplementy do dyplomów.

Jednocześnie minister nauki zapowiedziała stworzenie "zamkniętego katalogu usług edukacyjnych dodatkowo płatnych". Jej zdaniem, płatny powinien pozostać np. egzamin komisyjny oraz opłata rekrutacyjna na studia.

Wśród proponowanych zmian ministerstwo nauki zapowiedziało także wprowadzenie zasady, że studentowi będzie przysługiwał określony zakres usług edukacyjnych świadczony w uczelniach publicznych na studiach stacjonarnych. Według Kudryckiej, ma to "rozszerzyć dostępność do kształcenia bezpłatnego".

"Jest to pierwsza część założeń dotyczących reformy szkolnictwa wyższego"

"W ramach pięcioletnich studiów student będzie mógł wykorzystać nie więcej niż 360 punktów kredytowych ECTS, a cyklu studiów sześcioletnich nie więcej niż 420" - powiedziała Kudrycka i dodała, że zmiana ta spowoduje także to, że uczelnie wzbogacą ofertę studiów międzywydziałowych.

Ważnym elementem reformy jest, zdaniem resortu, umiędzynarodowienie procesu studiów, polegające m.in. na możliwości wydawania jednego wspólnego dyplomu uczelni polskiej i zagranicznej, możliwości przeprowadzenia razem z zagranicznymi instytucjami wspólnego przewodu doktorskiego, uproszczenie procedury uznawania dyplomów zagranicznych, wprowadzenie obowiązkowego zaliczania przez uczelnie punktów kredytowych ECTS, uzyskanych przez studentów w uczelniach Unii Europejskiej.

Projekt zmiany ustawy ma także zobowiązać wszystkie uczelnie do przeprowadzenia oceny pracy dydaktycznej nauczycieli akademickich przez studentów oraz włączenie jej jako jednego z kryteriów okresowej oceny pracowników dydaktycznych. "W ten sposób chcemy zwiększyć upodmiotowienie studentów wobec uczelni i zadbać o ich prawa" - powiedziała Kudrycka.

"Jest to pierwsza część założeń dotyczących reformy szkolnictwa wyższego. W kolejnym kwartale tego roku przedstawimy projekt nowelizacji i skierujemy go do konsultacji społecznych" - wyjaśniła Kudrycka. Jej zdaniem, proponowane zmiany najwcześniej wejdą w życie w 2010 r.