Firma, która go traci, ale nadal ma zakładowy fundusz rehabilitacji, powinna wpłacać na niego środki z zaliczek podatkowych w tej samej dacie co przedsiębiorstwa, które status ten posiadają.
Takie stanowisko przedstawił Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) w interpretacji wydanej dla jednej z firm. Pracodawca ten wprawdzie przestał być zakładem pracy chronionej (ZPChr), ale zgodnie z art. 33 ust. 7b ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (dalej: ustawa o rehabilitacji) może – po spełnieniu dodatkowych warunków – dalej prowadzić zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON). Jednak aby było to możliwe, firma musi mieć minimum 15 pracowników i 25-proc. wskaźnik zatrudnienia podwładnych z dysfunkcjami zdrowotnymi.
Pieniądze specjalnego przeznaczenia
ZFRON to fundusz, z którego środki przeznaczane są przede wszystkim na rehabilitację zawodową, społeczną i leczniczą zatrudnionych. Jest on tworzony m.in. z podatkowych zwolnień oraz części zaliczek na podatek dochodowy (wykazywanych w deklaracjach PIT-4) odprowadzanych za niepełnosprawnych pracowników. Co istotne, w przypadku byłych ZPChr sposób zasilania funduszu tymi pieniędzmi jest określony w art. 38 ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wynika z niego, że to, jaką część zaliczki firma może przeznaczyć na ZFRON, zależy od tego, jak wysoki ma wskaźnik niepełnosprawnych pracowników. Gdy wynosi on od 25 do 30 proc., wtedy na ZFRON trafia 25 proc. kwoty należnej fiskusowi. Przy wskaźniku 30–35 proc. jest to 50 proc, a jeśli wynosi on między 35 a 40 proc. – 75 proc. zaliczki. Natomiast firma, która ma co najmniej 40 proc. pracowników z dysfunkcjami zdrowotnymi, na ZFRON wpłaca całość wspomnianej daniny.
Co jest niejasne
W związku z stosowaniem powyższego przepisu wątpliwości pracodawcy wzbudziło to, w jakim terminie pieniądze powinny trafić na konto funduszu oraz z jakiego miesiąca należy liczyć wskaźnik niepełnosprawnych pracowników. Jest to o tyle ważne, że za nieprawidłowe – w tym nieterminowe – przekazanie pieniędzy firma musi zapłacić karę do PFRON.
Były ZPChr, który zwrócił się z pytaniem do PFRON, uważał, że pieniądze z PIT-4 należy wpłacać za ZFRON po 20. dniu miesiąca następującym po tym miesiącu, w którym doszło do wypłaty wynagrodzenia pracownikowi. Wtedy bowiem właśnie powstaje zobowiązanie podatkowe. Tym samym z tego właśnie miesiąca powinien też być liczony wskaźnik zatrudnienia.
Aby mieć pewność co do prawidłowości postępowania, przedsiębiorca postanowił wystąpić do PFRON o interpretację przepisów. Fundusz stwierdził jednak, że nie ma on racji. W uzasadnieniu swojej decyzji wyjaśnił, że na podstawie art. 33a ustawy o rehabilitacji do firm, które utraciły ten status, mają zastosowanie regulacje zawarte w art. 33 – w szczególności ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 3 tego przepisu. Przewidują one, że pracodawca ma obowiązek przekazywać środki na rachunek ZFRON w ciągu 7 dni od dnia, w którym je uzyskał. Tymczasem uznaje się, że w przypadku pieniędzy z PIT-4 (zwolnień i zaliczek podatkowych) za dzień uzyskania tych środków uznaje się dzień wypłaty wynagrodzenia.
PFRON przypomina przy tym, że takie brzmienie art. 33 obowiązuje od 1 lipca 2016 r. Wcześniej bieg wskazanego 7-dniowego terminu był faktycznie różnie liczony – według niektórych właśnie dopiero od 20. dnia następnego miesiąca, czyli tak jak uważał pracodawca, który wystąpił o interpretację. Natomiast od lipca ubiegłego roku te rozbieżności zostały ostatecznie rozstrzygnięte w drodze nowelizacji przepisów. Tym samym były ZPChr powinien przekazywać środki z zaliczek podatkowych na PFRON w ciągu 7 dni od daty wypłacenia wynagrodzenia niepełnosprawnemu podwładnemu. Natomiast przy podziale kwoty pobranych zaliczek należy przyjmować wskaźnik zatrudnienia osób z dysfunkcjami z miesiąca, w którym otrzymali oni pensje.
Decyzja prezesa PFRON z 6 października 2017 r., znak DW.050.17.2017.IGR (fragment)
[...] Na mocy art. 1 pkt 11 ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy i rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1886) – od dnia 1 lipca 2016 r. znowelizowano przepis art. 33 ust. 2 pkt 2 ustawy o rehabilitacji poprzez uzupełnienie jego dotychczasowej treści: „z części zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, zgodnie z odrębnymi przepisami” sformułowaniem: „z tym, że za dzień uzyskania tych środków, uznaje się dzień wypłaty wynagrodzenia”. W wyniku tej nowelizacji kwestia, który moment jest dniem uzyskania środków pochodzących z pobranych przez pracodawcę zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, została normatywnie jednoznacznie rozstrzygnięta [...]
Mając na uwadze zarówno treść art. 33 ust. 2 pkt 2, jak i ust. 3 pkt 3 ustawy o rehabilitacji, należy bezspornie stwierdzić, że zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych należy przekazywać na rachunek bankowy ZFRON w terminie 7 dni od dnia wypłaty wynagrodzeń. [...]
Podstawa prawna
Art. 33 ust. 7b ustawy z 19 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2046 ze zm.)
Art. 38 ust. 2b ustawy 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.).
