Bezrobotny musi zgłaszać się do urzędu pracy w wyznaczonym terminie, przejść badania lekarskie, a także korzystać ze staży proponowanych przez pośredniak.

Osoba bezrobotna, która zarejestruje się w urzędzie pracy, nabywa szereg uprawnień, w tym prawo do zasiłku bezrobotnego i ubezpieczenia zdrowotnego. Oto 5 podstawowych praw bezrobotnego>> Jednak status bezrobotnego wiąże się także z szeregiem obowiązków.

Bezrobotny zgłasza się do urzędu. Przede wszystkim osoba bezrobotna ma obowiązek zgłaszać się do powiatowego urzędu pracy w wyznaczonym terminie, aby potwierdzić swoją gotowość do podjęcia zatrudnienia. Zazwyczaj termin wyznaczany przez urząd pracy wynosi około 30 dni, ale w przypadku bezrobotnego, który jest dłużnikiem alimentacyjnym, nie może on być dłuższy niż 90 dni.

Wyjazd za granicę. Jeżeli bezrobotny nie może zgłosić się do urzędu, ponieważ w okresie nie dłuższym niż 10 dni przebywa za granicą lub pozostaje w innej sytuacji powodującej brak gotowości do podjęcia zatrudnienia, powinien poinformować o tym fakcie powiatowy urząd pracy. Zasiłek za ten okres nie przysługuje i o ten czas skróceniu ulega okres pobierania zasiłku.

Pracownik podejmuje szkolenie lub pracę. Podczas comiesięcznej wizyty w urzędzie bezrobotny może otrzymać propozycje szkolenia, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych lub robót publicznych, albo też pracy zarobkowej. Przy czym praca ta powinna być zgodna z kwalifikacjami lub doświadczeniem zawodowym bezrobotnego. Ewentualnie bezrobotny powinien być zdolny ją wykonywać po uprzednim szkoleniu albo przygotowaniu zawodowym dorosłych.

Jeżeli bezrobotny nie przyjmie propozycji \udziału w szkoleniu, stażu czy przygotowaniu zawodowym bez uzasadnionej przyczyny, zostanie pozbawiony statusu bezrobotnego na okres 90 dni. Z kolei osoba, która z własnej winy nie ukończyła szkolenia lub stażu, musi zwrócić jego koszty, chyba że przyczyną było podjęcie pracy zarobkowej lub rozpoczęcie działalności gospodarczej.

Badanie lekarskie. Bezrobotny musi jednocześnie obowiązkowo poddać się badaniom lekarskim, które mają stwierdzić zdolność bezrobotnego do wykonywania pracy, odbywania stażu czy przygotowania zawodowego. Badania są przeprowadzane na wniosek urzędu pracy, a ich koszt jest pokrywany z Funduszu Pracy.

Zmiana danych i informacja o dochodach. Ponadto bezrobotny musi najpóźniej w ciągu 7 dni poinformować urząd pracy o jakichkolwiek zmianach w danych przekazanych podczas rejestracji. Osoba bez pracy ma też obowiązek przekazywania do PUP pisemnego oświadczenia o przychodach oraz innych dokumentów niezbędnych do ustalenia uprawnień do świadczeń dla bezrobotnych w terminie 7 dni od dnia uzyskania przychodów.

Z kolei, jeśli bezrobotny zachoruje lub musi sprawować opiekę nad chorym członkiem rodziny, ma 2 dni od dnia wystawienia zaświadczenia lekarskiego na przykazanie informacji do PUP i 7 dni od daty wystawienia zwolnienia, aby dostarczyć do urzędu pracy ten dokument.

Przeprowadzka. W sytuacji, gdy bezrobotny zmienia meldunek lub miejsce pobytu, zawiadamia o tym właściwy urząd, który przekaże odpisy karty rejestracyjnej oraz innych dokumentów do nowego PUP.

Bezrobotny podejmuje pracę. Wreszcie w momencie, gdy bezrobotny podejmuje zatrudnienie czy inną pracę zarobkową, ma 7 dni na przekazanie tej informacji do urzędu pracy. Zgłoszone muszą być zresztą wszystkie okoliczności powodujące utratę statusu bezrobotnego albo utratę prawa do zasiłku.

Jeśli okaże się, że bezrobotny nie dopełnił tego obowiązku i pobierał nienależne świadczenie pieniężne, musi w ciągu 14 dni od doręczenia decyzji zwrócić kwoty otrzymanego świadczenia wraz z przekazaną od tego świadczenia zaliczką na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składką na ubezpieczenie zdrowotne.