Spółka z o.o. posiada samochody osobowe. Od 1 października 2017 r., w związku ze zmianą regulaminu użytkowania pojazdów służbowych, pracodawca umożliwił wybranym pracownikom korzystanie z tych pojazdów także do celów prywatnych. W październiku z możliwości tej skorzystał jeden z dyrektorów, użytkujący przez cały miesiąc samochód osobowy o pojemności silnika powyżej 1600 cm sześc. Dyrektor nie ponosi kosztów paliwa wykorzystanego na cele prywatne. Czy to, że z pojazdu skorzystał nieodpłatnie, wywołuje obowiązek naliczenia składek na ZUS? Czy gdyby ponosił jakąkolwiek dopłatę, miałoby to znaczenie dla celów składkowych? Zaliczki na PIT od przychodów dyrektora użytkującego ten samochód są pobierane z zastosowaniem 32-proc. stawki podatku PIT, bez stosowania kwoty wolnej od podatku.
ODPOWIEDŹ
Świadczenie polegające na udostępnieniu pracownikowi samochodu służbowego do celów prywatnych podlega w całości oskładkowaniu.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe) stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, poza wynagrodzeniem chorobowym oraz świadczeniami/należnościami wyłączonymi na podstawie rozporządzenia składkowego. Świadczenie polegające na oddaniu pracownikowi służbowego auta do używania także dla potrzeb prywatnych jest przychodem w sensie podatkowym. Podlega więc oskładkowaniu na zasadach ogólnych. Nie ma możliwości zaliczenia tego świadczenia do zwolnienia wynikającego z par. 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego. Zgodnie z tym przepisem z podstawy wymiaru składek wyłączone są korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.
Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, że ze zwolnienia składkowego korzystają jedynie te przychody, które:
● wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,
● przybierają postać niepieniężną.
Przepis ten umożliwia również wyłączenie z podstawy wymiaru składek korzyści w postaci bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Jednak za taką korzyść nie może być uznane udostępnienie pracownikowi bezpłatnie samochodu służbowego do celów prywatnych. Przez to pojęcie należy bowiem rozumieć zorganizowaną i usystematyzowaną formę przemieszczania się, np. korzystanie z transportu publicznego na podstawie przekazanych przez pracodawcę biletów lub transportu zorganizowanego przez pracodawcę, a nie udostępnienie mu pojazdu do swobodnego używania. Czym innym jest oddanie pracownikowi do używania także po pracy auta stanowiącego majątek firmy służący do wykonywania działalności gospodarczej, a czym innym zapewnienie mu bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. Nie można w kontekście zwolnienia stosować rozszerzającej definicji pojęcia „środek lokomocji”. ZUS w licznych interpretacjach, które wydaje właśnie w tej sprawie, tak uzasadnia brak możliwości skorzystania z powołanego zwolnienia dla przedmiotowego świadczenia (interpretacja oddziału ZUS w Lublinie z 8 stycznia 2016 r., nr WPI/200000/43/1476/2015, interpretacja oddziału ZUS w Gdańsku z 16 czerwca 2016 r., nr DI/100000/43/527/2016).
Reasumując, omawiane świadczenie podlega oskładkowaniu niezależnie od tego, że wynika z wewnętrznego regulaminu, ani od tego, iż byłoby częściowo odpłatne.
Do podstawy wymiaru składek należy więc przyjąć wartość świadczenia wycenionego na podstawie przepisów podatkowych, a więc w wysokości 400 zł za cały miesiąc używania pojazdu prywatnie.
Rozliczenie podatkowe ukazało się w tygodniku Podatki i Księgowość z 30 października 2017 r. (DGP nr 210).
Lista płac za październik ⒸⓅ
Załóżmy, że wynagrodzenie pracownika wynosi 15 000 zł miesięcznie. Rozliczenie podatkowo-składkowe wygląda tak, jak przedstawia poniższa lista płac (z uwzględnieniem przekroczenia rocznej podstawy wymiaru składki emerytalnej i rentowej w 2017 r.).
| Elementy | Kwota | Sposób wyliczenia | ||||
| Przychód | 15 400 zł | 15 000 zł (wynagrodzenie) + 400 zł (ryczałt za samochód) | ||||
| Składki na ubezpieczenia społeczne | 377,30 zł | – podstawa wymiaru – 15 400 zł – składka chorobowa – 15 400 zł x 2,45 proc. = 377,30 zł – suma składek – 377,30 zł | ||||
| Składka na ubezpieczenie zdrowotne – do zapłaty do ZUS – do odliczenia od zaliczki na podatek | 1352,04 zł 1164,26 zł | – podstawa wymiaru – 15 022,70 zł (15 400 zł, po pomniejszeniu o składkę na ubezpieczenie chorobowe – 377,30 zł) 15 022,70 zł x 9 proc. = 1352,04 zł 15 022,70 x 7,75 proc. = 1164,26 zł | ||||
| Zaliczka na podatek dochodowy | 3607 zł | Przychód do opodatkowania – 15 400 zł – podstawa opodatkowania po zaokrągleniu – 14 911 zł [15 400 zł (przychód) – 111,25 zł (koszty uzyskania przychodów) – 377,30 (składki na ubezpieczenia społeczne)] – zaliczka do US – 3607 zł 14 911 zł x 32 proc. = 4771,52 zł (zaliczka na podatek) – 1164,26 zł (składka zdrowotna) = 3607,26 zł] | ||||
| Do wypłaty | 9663,66 zł | 15 000 zł – (377,30 zł + 1352,04 zł + 3607 zł) | ||||
Podstawa prawna
Par. 1, par. 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2236 ze zm.).
