Pracownicy udzielono urlopu wychowawczego z tytułu urodzenia pierwszego dziecka w okresie od 1 czerwca 2015 r. do 31 grudnia 2017 r. 20 lipca 2017 r. urodziła drugie dziecko, a 31 lipca złożyła wniosek o wypłatę? zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze. Jednak w tym czasie urlop wychowawczy dobiegnie końca. Czy będzie miała kontynuowaną wypłatę zasiłku po zakończeniu urlopu wychowawczego? Jeśli tak, to do kiedy? Pracownica zadeklarowała też, że od połowy stycznia chce wrócić do pracy na 1/4 etatu. Jak rozlicza się takie połączenie pracy z korzystaniem z urlopu rodzicielskiego? Jej wynagrodzenie wynosi 5400 zł brutto.



Tak, po zakończeniu urlopu wychowawczego należy pracownicy udzielić pozostałą część urlopu rodzicielskiego, który potrwa do 18 lipca 2018 r. Za ten okres przysługuje zasiłek macierzyński, który podlega redukcji w razie łączenia go z pracą w niepełnym wymiarze czasu. Jednocześnie taka łączona aktywność spowoduje kolejne wydłużenie urlopu rodzicielskiego.
Zasady nabywania prawa do zasiłku macierzyńskiego określa ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa). Jednak jej przepisy są skoordynowane z przepisami kodeksu pracy (dalej: k.p.) z zakresu uprawnień związanych z rodzicielstwem. Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego urodziła lub przysposobiła dziecko. Zasiłek pobiera się przez okres ustanowiony w k.p. jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz ojcowskiego. Długość urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego zależy od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Przykładowo, w razie urodzenia jednego dziecka przysługuje odpowiednio 20 tygodni (140 dni) urlopu oraz 32 tygodnie (224 dni).
Pracownicy, która urodziła dziecko w trakcie urlopu wychowawczego, zasiłek macierzyński przysługuje za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego. W przypadku gdy zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego wynikający z wniosku pracownicy wykracza poza udzielony urlop wychowawczy, za okres od następnego dnia po zakończeniu urlopu wychowawczego pracownica ma prawo do części urlopu rodzicielskiego w wymiarze różnicy między wymiarem urlopu rodzicielskiego wynikającym z wniosku, a okresem wypłaconego zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego, przypadającym w czasie korzystania z urlopu wychowawczego.
W związku z tym w opisywanej sytuacji zasiłek macierzyński przysługuje pracownicy:
wod 20 lipca 2017 r. do 6 grudnia 2017 r. (140 dni) – za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego,
wod 7 grudnia 2017 r. do 31 grudnia 2017 r. (25 dni z 224 dni) – za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego,
wod 1 stycznia 2018 r. do 18 lipca 2018 r. (199 dni; 25 dni + 199 dni = 224 dni) za okres udzielonego urlopu rodzicielskiego.
Ile do wypłaty
Miesięczny zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego (urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu ojcowskiego) wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Natomiast za okres ustalony w k.p. jako okres urlopu rodzicielskiego zasiłek wynosi (w przypadku urodzenia jednego dziecka):
– za 6 tygodni – 100 proc.
– za pozostałą część – 60 proc.
Natomiast miesięczny zasiłek macierzyński w przypadku ubezpieczonej pracownicy, która złożyła wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, wynosi 80 proc. podstawy wymiaru zasiłku za cały okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego. Taki jednolity wymiar zasiłku przysługuje, o ile pracownica, nie później niż 21 dni po porodzie, złożyła pisemny wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze odpowiednim do liczby urodzonych dzieci.
Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego, podobnie jak chorobowego przysługującego ubezpieczonemu pracownikowi, stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeżeli jednak bezpośrednio przed powstaniem niezdolności do pracy pracownik przez cały okres, z którego ustala sie? podstawę? wymiaru zasiłku, korzystał z urlopu wychowawczego (lub z urlopu bezpłatnego albo odbywał czynna? służbę? wojskowa?), podstawę? wymiaru zasiłku stanowi wynagrodzenie za miesiąc, w którym powstała niezdolność´ do pracy:
1) w stałej miesięcznej wysokości określonej w umowie o prace?, lub
2) przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikom zatrudnionym na takim samym lub podobnym stanowisku pracy, jeżeli pracownik otrzymuje wynagrodzenie o charakterze zmiennym.
Pracownica ma określone wynagrodzenie w stałej miesięcznej stawce równej 5400 zł. Zatem to ono, po pomniejszeniu o część składkową 13,71 proc., będzie stanowiło podstawę zasiłku macierzyńskiego.
Ubezpieczony pracownik pobierający zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego może łączyć´ korzystanie z tego urlopu z wykonywaniem pracy u pracodawcy, który udzielił urlopu, w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. Podjęcie pracy w czasie urlopu rodzicielskiego następuje na pisemny wniosek pracownika złożony w terminie nie krótszym niz. 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy. We wniosku pracownik wskazuje wymiar czasu pracy oraz okres, przez który zamierza łączyć´ korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy. W takim przypadku ma zastosowanie zasada obniżenia zasiłku macierzyńskiego. Wysokość´ zasiłku macierzyńskiego ulega pomniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym wykonuje prace? w czasie korzystania z tego urlopu. [RAMKA]
Więcej wolnego
W razie łączenia korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy, który udzielił tego urlopu, w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, wymiar urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie korzystania z urlopu lub jego części, jednak na okres nie dłuższy niż do 64 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka lub przyjęcia jednego dziecka na wychowanie. Jeżeli pracownik nie zamierza łączyć´ korzystania z części urlopu rodzicielskiego powstałej w wyniku proporcjonalnego wydłużenia z wykonywaniem pracy w niepełnym wymiarze czasu, okres, o który urlop rodzicielski ulega wydłużeniu, stanowi iloczyn liczby tygodni, przez jaka? pracownik łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu i wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie korzystania z urlopu rodzicielskiego. [PRZYKŁAD]
W przypadku gdy część urlopu rodzicielskiego powstała w wyniku wydłużenia wymiaru tego urlopu nie odpowiada wielokrotności tygodnia, jest ona udzielana w dniach. Przy udzielaniu urlopu niepełny dzień´ pomija sie?.
Okres urlopu rodzicielskiego, o który urlop ten zostaje proporcjonalnie wydłużony, wydłuża te? cześć´ urlopu rodzicielskiego, podczas której pracownik łączył korzystanie z urlopu z wykonywaniem pracy w niepełnym wymiarze u własnego pracodawcy i nie stanowi jego odrębnej części.
Warto dodać, że pracownik, który łączy urlop rodzicielski i pobieranie zasiłku macierzyńskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obu tytułów (art. 9 ust. 1d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Oznacza to, że podlega ubezpieczeniom w pełnym zakresie z tytułu pracy w obniżonym wymiarze oraz ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego.
Ważne
Pracownik, który łączy urlop rodzicielski i pobieranie zasiłku macierzyńskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego urlopu, podlega ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z obu tytułów, co wynika z przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Jednocześnie praca i obowiązki rodzicielskie
Od połowy stycznia 2018 r. pracownica zamierza wrócić do pracy, ale na zmniejszony do 1/4 etat. Normalnie jest zatrudniona na pełny etat. Oznacza to, że zasiłek macierzyński powinien być zmniejszony o 1/4, co wynika z ułożonej proporcji 1/4 : 1. Pracownicy, która łączy urlop z pracą, przysługuje:
● wynagrodzenie za pracę – powinno być obniżone proporcjonalnie do tego mniejszego wymiaru czasu pracy (przy wynagrodzeniu w stałej miesięcznej stawce),
● zasiłek macierzyński w odpowiednio niższej wysokości.
Załóżmy, że w styczniu 2018 r. pracownica podejmie pracę na 1/4 etatu od 15. dnia. Zasiłek wyniesie:
● 5400 zł – 13,71 proc. = 4659,66 zł – podstawa wymiaru zasiłku
● 4659,66 zł : 30 = 155,32 zł – pełna dniówka zasiłku macierzyńskiego
● 155,32 zł x 80 proc. = 124,26 zł – 80-proc. dniówka zasiłku
● 124,26 zł x 14 dni stycznia = 1739,64 zł – zasiłek za 14 dni stycznia (bez łączenia urlopu z pracą)
● 124,26 zł x 0,25 = 31,07 zł – kwota zmniejszenia dniówki zasiłku macierzyńskiego
● 124,26 zł – 31,07 zł = 93,19 zł – nowa dniówka zasiłku macierzyńskiego
● 93,19 zł x 17 dni urlopu łączonego z pracą = 1584,23 – zasiłek macierzyński po redukcji.
Dodatkowe 46 dni
Pracownica będzie łączyła korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u swojego pracodawcy na część etatu. Urlop rodzicielski ulegnie w jej przypadku wydłużeniu o 46 dni.
Wynika to z następującego wyliczenia:
185 dni (okres od 15 stycznia do 18 lipca 2018 r.) x 1/4 = 46,25; po pominięciu niepełnego dnia – 46 dni
Urlop rodzicielski potrwa do 2 września 2018 r.
Zasiłek macierzyński za okres wydłużonego urlopu:
124,26 zł (dniówka 80 proc., wyżej wyliczona) x 46 dni = 5715,96 zł.
PRZYKŁAD
Pełna kwota, gdy praca nie jest wykonywana
Pracownica zatrudniona na 3/4 etatu w terminie 21 dni po porodzie wystąpiła z wnioskiem o udzielenie jej urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (32 tygodni). Przez cały okres urlopu rodzicielskiego łączy ona wykonywanie pracy u swojego pracodawcy w wymiarze 1/4 etatu. Pracownica w trakcie wydłużonego urlopu nie będzie wykonywała pracy. Udzielony pracownicy urlop rodzicielski ulega wydłużeniu o 8 tygodni (32 tygodnie x 1/4). Przez 32 tygodnie pracownicy przysługuje zasiłek macierzyński w kwocie zmniejszonej o 1/3 (1/4 : 3/4 = 1/3), natomiast przez okres 8 tygodni, o które ulega wydłużeniu urlop rodzicielski, pracownicy przysługuje zasiłek w pełnej miesięcznej kwocie, ponieważ podczas wydłużonego urlopu rodzicielskiego nie wykonuje już pracy.
Podstawa prawna
Art. 29 ust. 1, art. 29a ust. 1, art. 31, art. 36 ust. 1, art. 45 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1368).
Art. 1791, art. 180 par. 1, art. 1821a par. 1, art. 1821e, art. 8121f ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.).
Art. 6 ust. 1 pkt 1, pkt 19, art. 9 ust. 1d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1778).