Zgodnie z ugodą sądową mam wypłacić pracownikowi ok. 8000 zł w związku z nieprawidłowym rozwiązaniem umowy o pracę, naruszeniem jego praw i zakazem konkurencji. Czy od kwot wypłacanych na podstawie ugody trzeba odprowadzić składki ZUS?
Zgodnie z ogólną, powszechnie znaną zasadą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów podatkowych osiągnięty z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z pewnymi zastrzeżeniami.
Katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek został zawarty w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (dalej: rozporządzenie). Jak wynika z par. 2 ust. 1 pkt 3 tego rozporządzenia, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią: odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacanej pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.
Decydującą przesłanką do zwolnienia określonego świadczenia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne jest istnienie związku między rozwiązaniem stosunku pracy a powstaniem roszczenia o wypłatę. W konsekwencji wyłączeniu z podstawy wymiaru składek podlegają zarówno świadczenia przysługujące na podstawie kodeksu pracy, jak i inne wypłacone pracownikowi z tytułu rozwiązania stosunku pracy odprawy, odszkodowania czy też rekompensaty ustalone pomiędzy stronami danej umowy. Przy czym koniecznym warunkiem ich wyłączenia z podstawy wymiaru składek jest bezpośredni związek pomiędzy wypłatą danego świadczenia a rozwiązaniem danego stosunku pracy.
Jak podkreślił zaś ZUS w decyzji z 18 kwietnia 2013 r. (znak: DI/100000/451/272/2013), aby korzystać ze zwolnienia, jedyną przyczyną wypłaty przez pracodawcę tych świadczeń powinno być ustanie zatrudnienia. Oznacza to, że tego typu świadczenia nie mogą być wypłacane przez pracodawcę w innych okolicznościach niż pozostających w związku z rozwiązaniem stosunku pracy.
Nie ma więc znaczenia, że kwoty te zostały wypłacone na podstawie ugody sądowej, a nie w wyniku wydania wyroku nakazującego ich zapłatę. Także w tym przypadku nie trzeba będzie odprowadzać od nich składek.
Podstawa prawna
Art. 4 pkt 9, art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm.).
Par. 1 i 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2236 ze zm.).
