Zatrudniony nie dostał wynagrodzenia od firmy. Dlatego podjął decyzję o rozwiązaniu umowy o pracę na podstawie art. 55 k odeksu pracy. Jakie świadczenia będą mu przysługiwały i jak może ich dochodzić?
Magdalena Jezierska aplikant adwokacki z Kancelarii Chałas i Wspólnicy / Dziennik Gazeta Prawna
Prawo do otrzymania wynagrodzenia za wykonaną pracę jest jednym z podstawowych uprawnień zatrudnionych. Niewypłaconego wynagrodzenia należy dochodzić przed sądem pracy, wytaczając powództwo przeciwko pracodawcy. Jest to osobne roszczenie w stosunku do rekompensaty z tytułu wcześniejszego zakończenia zatrudnienia. Zgodnie z art. 55 par. 11 k.p. pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, jeśli pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec niego (tu: nie wypłacał pensji).
Zatrudniony ma wówczas prawo żądać od firmy odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Jeśli pracodawca odmówi, podwładny może wystąpić do sądu – będzie musiał wykazać, że zatrudniający dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków, co było podstawą rozwiązania umowy w trybie art. 55 par. 111 k.p.
A firma, która nie wypłaca pracownikowi należnego mu wynagrodzenia, narusza spoczywający na niej obowiązek z winy umyślnej, nawet wtedy gdy z niezawinionych przyczyn nie uzyskała środków finansowych na pokrycie pensji (wyrok Sądu Najwyższego z 4 kwietnia 2000 r., sygn. I PKN 516/99).
Są jeszcze dwie kwestie związane z dochodzeniem odszkodowania. Po pierwsze w doktrynie prawa zaistniał spór co do tego, czy przez okres wypowiedzenia można rozumieć także wydłużone terminy ustalone w umowie o pracę (czyli gdy ta ostatnia przewiduje dłuższe okresy wypowiedzenia od tych wskazanych w art. 36 par. 1 k.p.). Za wiążące przyjmuje się stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z 10 maja 2012 r. (sygn. akt II PK 215/11). Zgodnie z nim przy obliczeniach wysokości odszkodowania stosuje się wyłącznie ogólne terminy okresu wypowiedzenia wynikające z k.p. Drugie istotne zagadnienie dotyczy przypadku, gdy np. zatrudniony wręczy wymówienie i w trakcie okresu wypowiedzenia pracodawca dopuści się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec podwładnego. Ten ostatni może wówczas rozwiązać umowę bez wypowiedzenia (w trybie natychmiastowym) na podstawie art. 55 par. 11 k.p.
W takim przypadku przy obliczeniu wysokości odszkodowania liczyć się będzie pełen okres wypowiedzenia, a nie jedynie część pozostała na skutek złożonego wcześniej wymówienia.