Jeśli firma źle wydatkowała pieniądze zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON) z puli przewidzianej np. na indywidualne programy rehabilitacji, to musi je zwrócić właśnie na ten cel.



Tak wynika ze stanowiska Biura pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych (BON) wydanego dla jednego z pracodawców w sprawie przepisów regulujących prowadzenie ZFRON. Co do zasady, trafiające na jego konto środki powinny być dzielone w taki sposób, że nie mniej niż 10 proc. jest przeznaczone na pomoc indywidualną, minimum 15 proc. na indywidualne programy rehabilitacji (IPR), a pozostałe 75 proc. to duży ZFRON. Jednocześnie w sytuacji, gdy pieniądze z tego funduszu zostały wydane nieprawidłowo, np. wykorzystano je niezgodnie z przeznaczeniem, muszą być zwrócone na jego konto. Tak było w przypadku firmy, która zwróciła się o wyjaśnienie do BON. W ramach realizacji IPR pracodawca kupił dla dwóch pracowników samochody służbowe. Jednak kupno jednego z nich zostało zakwestionowane w trakcie kontroli urzędu skarbowego. W efekcie PFRON wydał decyzję nakazującą zwrot tych pieniędzy. Firma miała jednak wątpliwości, czy oddawana kwota powinna być podzielona proporcjonalnie na trzy części ZFRON, czy zaliczona do puli przewidzianej na IPR.
BON w swojej odpowiedzi wskazuje, że istotą zwrotu środków na ZFRON, o którym mowa w art. 33 ust. 4a pkt 1 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2046 ze zm.) jest przywrócenie stanu sprzed niezgodnego z ustawą ich wydatkowania. W związku z tym, że przepis ten mówi o oddaniu pieniędzy, a nie o wpłacaniu na ZFRON lub przysporzeniu temu funduszowi określonej kwoty, to w tym momencie nie dokonuje się podziału tych środków na trzy części. Zwrotu należy więc dokonać w całości na tę pulę ZFRON, z której wydatkowanie pieniędzy było nieprawidłowe.
Inna kwestia, która budziła wątpliwości pracodawcy, dotyczyła tego, w jakim terminie pieniądze te mogą zostać ponownie wydane. Zgodnie z art. 33 ust. 4c ustawy uzyskane w danym roku środki pochodzące ze zwolnień podatkowych i zaliczek na podatek dochodowy, które trafiają na ZFRON, powinny być wydane do 31 grudnia następnego roku (jeśli tak się nie stanie, trzeba wpłacić je do PFRON). W tym przypadku zdaniem firmy nie jest jasne, czy ten czas należy liczyć od momentu zwrotu środków na konto ZFRON, czy od daty ich pierwotnej wpłaty.
BON informuje, że prawidłowe jest to drugie rozwiązanie. Zwraca uwagę, że oddanie pieniędzy na ZFRON nie oznacza, że staną się one środkami uzyskanymi w momencie ich zwrotu. Żadne przepisy nie przewidują też możliwości przedłużenia okresu wydatkowania środków ze względu na to, że wróciły one na konto funduszu, bo zostały wykorzystane niezgodnie z ustawą. Dlatego okres, o którym mowa w art. 33 ust. 4c ustawy oblicza się od dnia inicjalnego uzyskania pieniędzy ZFRON, a nie od dnia ich oddania.
– To oznacza, że jeżeli środki z ulg podatkowych uzyskano w 2016 r. i zostały źle wykorzystane, co spowodowało konieczność ich zwrotu, a nastąpiło to w 2017 r., to czas na ich wydanie nie zmieni się i ostateczny termin minie z końcem br. – mówi Edyta Sieradzka, wiceprezes Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych.