Od jutra samorządy zaczynają przyjmować wnioski o przyznanie 500 zł, świadczenia rodzinne oraz z funduszu alimentacyjnego (FA). Zostaną one rozpatrzone na podstawie zmienionych w lipcu tego roku przepisów.



Chodzi o ustawę z 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin (Dz.U. poz. 1428). Jedna z najważniejszych modyfikacji w niej zawartych dotyczy osób, które ubiegają się o świadczenie wychowawcze i są samotnymi rodzicami. Aby mogły one po 1 października br. dalej je otrzymywać, muszą mieć zasądzone alimenty na dzieci, chyba że jest to niemożliwe ze względu na wystąpienie jednej z przesłanek wskazanych w nowym brzmieniu art. 8 ust. 2 ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. poz. 195 ze zm.). Przesłanką taką może być np. sytuacja, gdy ojciec dzieci jest nieznany lub nie żyje. Co istotne, wymóg ten dotyczy każdego dziecka wychowywanego przez samotnego rodzica, a więc nie tylko pierwszego (gdy 500 zł zależy od spełnienia kryterium), ale też drugiego i każdego następnego.
Wśród gmin pojawiły się jednak wątpliwości związane ze stosowaniem nowych przepisów. Dotyczą one sytuacji, gdy matka ma starsze dziecko i nie ma na nie zasądzonych alimentów oraz młodszego potomka, który ma innego ojca i pozostaje z nim w nieformalnym związku. Niektóre samorządy stoją na stanowisku, że również na tego starszego powinna mieć ustalone alimenty. Inne zaś uważają, że nie są one wymagane.
– W tym przypadku nie można uznać, że matka jest samotnym rodzicem, bo przesądza o tym definicja takiej osoby zawarta w ustawie z 11 lutego 2016 r. Nie może nią być bowiem osoba, która wychowuje co najmniej jedno dziecko ze swoim rodzicem – mówi Marzena Szuleta, kierownik biura świadczeń rodzinnych Urzędu Miasta w Kaliszu.
Prawidłowość takiego postępowania potwierdza Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej, które wyjaśnia, że pozostający w nieformalnym związku rodzice, mający co najmniej jedno wspólne dziecko, tworzą pełną rodzinę. Oznacza to, że w tym przypadku nie ma zastosowania wspomniany art. 8 ust 2 ustawy i matka nie jest samotnym rodzicem. Jednocześnie resort przypomina, że analogiczne regulacje obowiązują na gruncie ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1518 ze zm.), gdzie od samego początku przy zasiłku rodzinnym dla samotnego rodzica wymagane są alimenty.
Ponadto przy wnioskach o świadczenia na nowy okres w odmienny niż dotychczas sposób będzie ustalany dochód osób prowadzących działalność gospodarczą, które rozliczają się podatkiem ryczałtowym. Będzie on określany na podstawie danych m.in. o przychodzie i opłaconym podatku pochodzących z zaświadczenia z urzędu skarbowego oraz obwieszczenia o dochodzie wydanego przez ministra rodziny. Problem w tym, że chociaż powinno to nastąpić do 1 sierpnia, to nie zostało ono jeszcze opublikowane w Monitorze Polskim.
– Dopóki nie pojawi się obwieszczenie, nie wiemy, jak dokładnie będzie ustalany dochód takiego rodzica. Możliwe, że nie będzie w nim wskazana jedna kwota, tylko kilka uzależnionych od podatku czy przychodu członka rodziny – stwierdza Eliza Dygas, kierownik działu świadczeń rodzinnych MOPS w Płocku.
Etap legislacyjny
Ustawa wchodzi w życie 1 sierpnia br.