Prowadzę małą firmę. Jako pracodawca chcę kupić ubezpieczenie grupowe NNW dla pracowników. Mam dwie koncepcje jego finansowania – albo będę płacił w całości te składki, albo w pewnej części pracownicy będą partycypować w ich kosztach. Moim zdaniem osiągną wtedy przychód, który będzie zwolniony ze składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Czy mam rację?
Odpowiedź na to pytanie zależy od sposobu finansowania tych składek.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w stosunku pracy. Wynika to z art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, z wyłączeniem jednak określonych przychodów. Chodzi tu m.in. o przychody wymienione w par. 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jest to katalog zamknięty. Z kolei z par. 1 rozporządzenia wynika, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.
Co jednak istotne w opisywanej sytuacji, to to, że jak wynika z par. 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia, podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody z tytułu korzyści materialnych wynikających z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji. A do takich właśnie usług można zaliczyć wykupienie ubezpieczenia NNW. Pracodawca, płacąc składkę, zapewnia swoim pracownikom ochronę ubezpieczeniową, a więc to oni są jej beneficjentami.
Nie będą więc podlegać oskładkowaniu przychody stanowiące korzyść dla pracownika wynikające ze wskazanych wyżej aktów wewnętrznych firmy, które umożliwiają zakup m.in. usług, lecz jedynie przy założeniu częściowej odpłatności ze strony pracownika. W praktyce chodzi o to, aby pracownik uczestniczył w określonym koszcie zakupu danej usługi, w tym przypadku ubezpieczenia NNW.
Taki pogląd prezentuje też ZUS, czego przykładem jest m.in. pismo z 6 czerwca 2017 r. (znak DI/100000/43/546/2017). Stwierdził w nim, że gdy wartość określonego świadczenia stanowić będzie przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, zaś prawo do uzyskania tych korzyści wynikać będzie z postanowień przepisów o wynagradzaniu przewidujących partycypację pracownika (choćby symboliczną) w poniesieniu kosztów nabycia tych świadczeń, to kwota taka nie będzie podlegać uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Dodatkowo podkreślił, że wyłączenie z oskładkowania dotyczy tylko tej części przychodów, która jest dofinansowana przez pracodawcę, a nie całej wartości świadczenia, czyli zarówno finansowanej przez pracownika, jak i przez pracodawcę. Oznacza to, że odpłatność ze strony pracownika jest niezbędna, aby zastosować zwolnienie.
Podsumowując, można stwierdzić, że koszty ubezpieczenia NNW dla pracowników mogą korzystać ze zwolnienia od oskładkowania tylko przy spełnieniu opisanych wyżej warunków: zawarcia uprawnienia dla pracowników w akcie wewnętrznym firmy (np. w regulaminie wynagradzania) oraz partycypacji pracowników w kosztach zakupu tych świadczeń.
WAŻNE
Koszty ubezpieczenia będą zwolnione z oskładkowania nie w każdym przypadku, ale tylko wtedy, gdy pracownicy będą je współfinansować, a samo ubezpieczenie jako bonus dla pracowników będzie przewidziane w akcie wewnętrznym firmy.
Podstawa prawna
Art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.).
Par. 1 i 2 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2236 ze zm.).