Sprawa dotyczyła mężczyzny, który prowadził jednoosobową działalność gospodarczą. Pomagała mu żona, która organizowała i wdrażała działania marketingowe. Została ona zgłoszona do ubezpieczenia społecznego jako osoba współpracująca w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 963).
W międzyczasie zaszła jednak w ciążę i ze względu na komplikacje zdrowotne przebywała na zwolnieniu. Jej mąż postanowił natomiast przekształcić formę prowadzonej przez siebie działalności w jednoosobową spółkę z o.o., w której będzie jedynym wspólnikiem.
Miał jednak wątpliwości, czy po zmianie jego żona, która tymczasowo nie pracuje, nadal będzie podlegać obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i dobrowolnemu chorobowemu jako osoba współpracująca.
On sam stał na stanowisku, że tak. Mężczyzna twierdził, że jego ocena wynika wprost z przepisów ustawy systemowej. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 6 pkt 4 po przekształceniu jednoosobowej działalności w spółkę z o.o. zachowa on status osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą. Skoro tak, to jego żona w dalszym ciągu będzie osobą współpracującą z mężem.
Chcąc mieć jednak pewność, czy jego podejście jest prawidłowe, wystąpił do ZUS o interpretację. Organ rentowy miał odmienne zdanie na ten temat.
W uzasadnieniu wskazał, że w myśl obowiązujących przepisów spółka kapitałowa posiada osobowość prawną, w związku z czym stroną stosunku prawnego jest ona, a nie jej wspólnik. Tym samym nie można utożsamiać wnioskodawcy z podmiotem, który ma powstać.
Z tych względów ZUS uznał, że po przekształceniu działalności żona wnioskodawcy nie będzie podlegać ubezpieczeniom jako osoba współpracująca, gdyż nie jest możliwe podjęcie współpracy z jednoosobowym wspólnikiem spółki z o.o. Jest to związane z tym, że mimo iż został on objęty ubezpieczeniem społecznym, faktycznie nie prowadzi żadnej działalności, przy której możliwa byłaby współpraca w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy systemowej.
Decyzja ZUS Oddział w Lublinie z 14 kwietnia 2017 r. (WPI/200000/43/409/2017).