W ciągu ostatnich 15 lat liczba uczestników studiów podyplomowych zwiększyła się niemal czterokrotnie. Dzięki zdobyciu nowych kwalifikacji rosną szanse na rynku pracy. Podyplomową ofertę ma większość wyższych uczelni.
Najważniejszym czynnikiem decydującym o wyborze uczelni są oferowane przez nią kierunki studiów. Poszukiwane są zwłaszcza te kierunki, które zwiększają szanse zatrudnienia w dynamicznie rozwijających się branżach - w finansach i rachunkowości, handlu i sprzedaży, informatyce i telekomunikacji, logistyce, inżynierii i zaopatrzeniu przemysłu.
Atrakcyjne kierunki
Dane GUS pokazują, że zapotrzebowanie na studia podyplomowe nieprzerwanie rośnie od kilkunastu już lat. Konkurencja na rynku pracy sprawia, że wykształcenie zdobyte na studiach magisterskich nie wystarcza - staje się tylko wstępem do dalszego rozwoju.
- Od kandydatów do pracy wymaga się przede wszystkim elastyczności i chęci do dalszego kształcenia się. Jednocześnie rośnie konkurencja między uczelniami, które próbują przyciągnąć słuchaczy atrakcyjną ofertą programową i znanymi naukowcami - mówi Marcin Pietras z Pracuj.pl.
Niesłabnącym zainteresowaniem cieszą się kierunki - finanse i rachunkowość, marketing, reklama, komunikacja i public relations, a także prawo i administracja, zarządzanie zasobami ludzkimi, zarządzanie jakością, wycena nieruchomości, zarządzanie w biznesie, w oświacie, w służbie zdrowia. Jak zwykle dużym zainteresowaniem cieszą się MBA (Master of Business Administration), a od czasu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej także studia europejskie, zwłaszcza te dotyczące mechanizmów finansowania z funduszy unijnych.
Międzynarodowe certyfikaty
Studia podyplomowe to inwestycja w przyszłość zawodową. Należy tak traktować zwłaszcza specjalistyczne studia zmierzające do zdobycia międzynarodowych kwalifikacji finansowych: ACCA (Association of Chartered Certified Accountants), CIMA (The Chartered Institute of Management Accountants), CFA (Chartered Financial Analyst), CIA (Certified Internal Auditor).
Wciąż dużym powodzeniem cieszą się programy MBA, które są przeznaczone dla osób pragnących ugruntować już zdobytą wiedzę i swoją pozycję na rynku. Na razie nie ma dokładnych danych dotyczących pozycji zawodowej oraz wynagrodzeń takich pracowników, którzy ukończyli w Polsce studia MBA. Jednak globalne badania sugerują, że absolwenci MBA otrzymują podwyżki wynagrodzeń na poziomie od 30 do nawet 50 proc. Oznacza to, że inwestycja w realizację programu MBA zawraca się już po kilku latach po zakończeniu studiów, a następnie generuje zysk.
W Polsce uczelnie nie mają prawa nadawania dyplomów w języku angielskim. Dlatego wiele uczelni oferuje programy MBA we współpracy z zagranicznymi uczelniami, które udzielają im swojej akredytacji, np. Politechnika Warszawska proponuje program MBA we współpracy z renomowaną uczelnią ekonomiczną - London School of Economics. W takim przypadku absolwent otrzymuje dwa dyplomy - polski, świadczący o ukończeniu studiów w kraju, oraz dyplom MBA nadawany przez zagranicznego partnera uczelni. Dzięki temu ukończenie studiów staje się przepustką nie tylko na krajowym rynku pracy, ale także na rynkach zagranicznych. Programy MBA realizowane we współpracy z partnerami zagranicznymi są najdroższe, ale też najlepsze. Wprawdzie tytuł MBA nie zagwarantuje zdobycia atrakcyjnej i popłatnej pracy. Niemniej dyplom uzyskany w cieszącej się prestiżem uczelni to ułatwi.
Możliwość dofinansowania
Studia podyplomowe to nie tylko sprawa zainteresowanej nimi osoby.
- Bywa tak, że gdy na określonym stanowisku jakaś wiedza jest niezbędna, pracodawca sam proponuje pracownikowi studia podyplomowe i jednocześnie pomoc w ich sfinansowaniu - mówi Marcin Pietras.
Sojusznikiem pracownika pragnącego podjąć studia podyplomowe są fundusze europejskie. Wysokość dofinansowania z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) wynosi 80 proc. dla pracowników małych i średnich przedsiębiorstw i 60 proc. dla dużych, zatrudniających powyżej 265 pracowników. Warunkiem skorzystania z tego źródła finansowania jest podjęcie studiów w uczelni, która wygrała konkurs organizowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości i oferuje programy studiów dotowanych z unijnej kasy.
Zapisy na tanie, dotowane studia podyplomowe na ponad 150 kierunkach oferowanych przez 14 uczelni koordynuje Stowarzyszenie Edukacja dla Przedsiębiorczości. Lesław Piecuch, prezes tego Stowarzyszenia szacuje, że za uczestnictwo w nich pracownicy z sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) muszą zapłacić ok. 800 zł, a z większych firm ok. 1,6 tys. zł.
- To bardzo interesująca oferta, tym bardziej że ci sami pracownicy za studia niedotowane z EFS musieliby zapłacić kilka razy więcej - podkreśla Lesław Piecuch.
Alternatywa w internecie
W 2005 roku wpisano e-learning do ustawy o szkolnictwie wyższym jako pełnoprawną metodę zdobycia dyplomu magisterskiego i realizacji studiów podyplomowych. Od tego czasu uczelnie poszerzają ofertę w tym zakresie. Jednak taki tryb studiowania nie jest dla uczelni źródłem przychodów porównywalnych do tych tradycyjnych. Dlatego uczelnie traktują e-naukę zazwyczaj jako sposób na uatrakcyjnienie oferty studiów prowadzonych w sposób konwencjonalny. Tylko niektóre mają w tym zakresie kompletne oferty, atrakcyjne zwłaszcza dla tych studentów, którzy z różnych powodów nie mogą podjąć nauki w trybie tradycyjnym.
MIĘDZYNARODOWE KWALIFIKACJE ZAWODOWE
ACCA - Association of Chartered Certified Accountants - międzynarodowa kwalifikacja zawodowa z finansów i audytu, należy do najbardziej cenionych kwalifikacji zawodowych na arenie międzynarodowej, koszt 900 funtów brytyjskich i 14-30 tys. zł.
CIMA - The Chartered Institute of Management Accountants jest stowarzyszeniem zajmującym się głównie kształceniem profesjonalistów z dziedziny finansów, pracujących w organizacjach komercyjnych - studia dla doradców i dyrektorów finansowych, koszt 1 tys. funtów brytyjskich i 24-30 tys. zł, międzynarodowa kwalifikacja zawodowa z rachunkowości zarządczej.
CFA - Chartered Financial Analyst, międzynarodowa kwalifikacja zawodowa wydawana przez amerykańskie stowarzyszenie CFA Institute. Dyplom potwierdza, że właściciel posiada szeroką wiedzę z zakresu analizy i podejmowania decyzji inwestycyjnych - certyfikowany analityk finansowy, koszt 1 tys. dolarów amerykańskich i 8-9 tys. zł, międzynarodowa kwalifikacja zawodowa dla osób pracujących w bankowości.
CIA - Certified Internal Auditor, międzynarodowa kwalifikacja dla audytorów wewnętrznych. Pracownik posiadający dyplom CIA zaleca odpowiednie procedury przekazywania informacji, analizuje możliwości rozwoju firmy, identyfikuje zagrożenia i potencjalne elementy ryzyka w organizacji i proponuje ich minimalizację - certyfikowany audytor wewnętrzny, koszt ok. 4-5 tys. dolarów amerykańskich.
PRAWO O KWALIFIKACJACH ZAWODOWYCH
- Kodeks pracy zobowiązuje pracodawców do ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych - zob. art. 103 k.p.
- Rozporządzenie ministra edukacji narodowej oraz ministra pracy i polityki socjalnej z 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz.U. nr 103, poz. 472 z późn. zm.) przyznaje studiującemu pracownikowi specjalne uprawnienia, m.in. urlop szkoleniowy - przysługuje on temu, kto podejmuje naukę na wniosek pracodawcy.
KRZYSZTOF POLAK
