Skierowanie do szpitala może wystawić każdy lekarz, także ten, który nie ma podpisanej umowy z NFZ. Pacjent ma możliwość wybrania placówki, w której chce być leczony. Do uzdrowiska natomiast może skierować także lekarz ze szpitala.

Zniesienie rejonizacji spowodowało, że placówki cieszące się największą popularnością wśród pacjentów mają bardzo odległe terminy wykonywania zabiegów planowych. Natomiast to samo świadczenie w innej placówce można uzyskać w dużo krótszym terminie. Warto przy tym wiedzieć, że każda placówka ochrony zdrowia ma obowiązek prowadzenia tzw. list osób oczekujących na uzyskanie konkretnego zabiegu. Pacjent ma prawo sprawdzenia na stronach internetowych regionalnych oddziałów NFZ średni czas oczekiwania na zabieg oraz ilu pacjentów jest zapisanych w kolejce.
Skierowanie do szpitala
Skierowanie na leczenie szpitalne zachowuje swoją ważność do chwili realizacji. Do skierowania lekarz kierujący (np. rodzinny lub specjalista) powinien dołączyć także wyniki przeprowadzonych badań diagnostycznych, które były wykonane w celu wstępnego rozpoznania schorzenia.
W przypadku zakwalifikowania pacjenta do przyjęcia na oddział szpitalny, w tym także na oddział, a także na operację, dalsze badania są wykonywane już na zlecenie szpitala.
Ważne!
Fundusz nie ma obowiązku zapewnienia małżonkom wyjazdu do tego samego sanatorium w tym samym terminie. Osoby te pojadą razem, jeżeli jedno z małżonków ma orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności lub ukończony 65. rok życia
Standard bezpłatny
W trakcie pobytu w szpitalu pacjent nie ponosi kosztów operacji, badań i lekarstw potrzebnych w procesie leczenia. Także placówka ochrony zdrowia musi zapewnić choremu bezpłatny dostęp do świadczeń związanych z jego leczeniem. Chory nie zapłaci więc np. za wyroby medyczne zużyte w czasie jego pobytu w szpitalu, wyżywienie, zakwaterowanie, opiekę pielęgniarską. Zgodnie z art. 35 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz. 2135), pacjentowi przyjętemu do szpitala lub innego zakładu opieki zdrowotnej przeznaczonego dla osób potrzebujących całodobowych lub całodziennych świadczeń medycznych (np. zakłady opiekuńczo-lecznicze, szpitale uzdrowiskowe) oraz przy wykonywaniu zabiegów leczniczych, pielęgnacyjnych, diagnostycznych i rehabilitacyjnych, to świadczeniodawca zapewnia bezpłatne leki i wyroby medyczne, jeżeli są one konieczne do wykonania świadczenia. W takiej sytuacji pacjent nie ponosi także kosztów transportu sanitarnego wynikającego z potrzeby zachowania ciągłości leczenia (np. przewiezienie do innej placówki w celu wykonania specjalistycznych badań).
Wyjście na żądanie
Pacjent jest wypisywany ze szpitala, gdy jego stan zdrowia nie wymaga dalszego leczenia i przebywania na jego terenie. Ma ona jednak prawo opuszczenia szpitala na własne żądanie. W takim przypadku pacjent musi być poinformowany przez lekarza o możliwości wystąpienia powikłań spowodowanych przerwanym leczeniem. Swoją decyzję pacjent musi przedstawić na piśmie, a w razie braku takiego oświadczenia lekarz sporządza odpowiednią adnotację w dokumentacji medycznej chorego.
UPRAWNIENIA OPUSZCZAJĄCYCH SZPITAL
Osoba, która jest wypisana ze szpitala, ma prawo do:
  •  otrzymania karty wypisu zawierającej informacje m.in. o procesie leczenia, dane dotyczące stanu zdrowia, zastosowania leczenia,
  •  uzyskania odpisów i kopii swojej dokumentacji (może ją odebrać także osoba trzecia pisemnie do tego upoważniona) za zwrotem kosztów ich sporządzenia,
  •  transportu sanitarnego, gdy lekarz stwierdzi konieczność przewiezienia do innego szpitala w celu kontynuowania leczenia lub wykonania badań lub konsultacji,
  •  otrzymania na izbie przyjęć niezbędnych skierowań do lekarzy specjalistów oraz recept,
  •  pytania lekarza o wytłumaczenie w przystępny sposób wpisów zawartych w dokumentacji medycznej.
Skierowanie do uzdrowiska
Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe w sanatorium lub szpitalu uzdrowiskowym wystawia lekarz tzw. ubezpieczenia zdrowotnego, czyli taki, który ma podpisaną umowę z NFZ na świadczenie swoich usług w danym roku lub pracuje w placówce, która ma taką umowę. To oznacza, że skierowanie możemy otrzymać od lekarza zatrudnionego w klinice lub szpitalu, w którym przebywaliśmy na leczeniu (w takim przypadku skierowanie jest wystawiane nie później niż w dniu wypisania chorego ze szpitala) lub od lekarza rodzinnego albo specjalisty, u którego aktualnie się leczymy. Do skierowania powinna być dołączona karta informacyjna, zawierająca niezbędne dane na temat przebiegu choroby oraz leczenia.
NFZ akceptuje skierowanie
Wystawiając skierowanie na leczenie uzdrowiskowe, lekarz kieruje się stanem zdrowia pacjenta, a także wskazaniami uzasadniającymi odbycie tego rodzaju kuracji. Lekarz, który je wystawił, powinien przesłać skierowanie do właściwego ze względu na zamieszkanie pacjenta oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia. Może to także zrobić sam zainteresowany. Koperta powinna być opatrzona dopiskiem Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe.
Skierowanie musi być zaakceptowane przez Fundusz. Zasadność wysłania pacjenta na leczenie uzdrowiskowe potwierdza więc lekarz specjalista w dziedzinie balneoklimatologii i medycyny fizykalnej lub rehabilitacji medycznej. Lekarz specjalista może dokonać zmiany kwalifikacji skierowania z leczenia sanatoryjno-uzdowiskowego na leczenie w szpitalu uzdrowiskowym (lub odwrotnie).
Jeżeli oddział Funduszu nie potwierdzi skierowania z powodu np. braku miejsca w sanatorium, to pacjent automatycznie trafia na listę oczekujących. Musi być o tym poinformowany pisemnie. W zawiadomieniu powinna znajdować się również informacja o aktualnym miejscu na liście oczekujących i przewidywanym czasie wyjazdu do uzdrowiska.
Odrzucenie wniosku
Lekarz z Funduszu ma prawo nie zaakceptować skierowania, gdy stwierdzi, że jest ono bezcelowe, a stan zdrowia pacjenta nie kwalifikuje go do korzystania z takiej formy leczenia. W takiej sytuacji oddział NFZ po prostu nie potwierdza przyjęcia skierowania i zwraca je bezpośrednio lekarzowi, który skierowanie wystawił. O odrzuceniu skierowania Fundusz informuje również samego zainteresowanego. Niestety, od tej decyzji pacjentowi nie przysługuje odwołanie.
W stanach nagłych
i zagrożenia życia nie jest potrzebne skierowanie do szpitala
Wskazanie miejsca leczenia
W przypadku potwierdzenia skierowania Fundusz musi wskazać miejsce oraz termin leczenia uzdrowiskowego. Jeżeli jednak stan zdrowia pacjenta uległ w międzyczasie pogorszeniu i wyjazd do uzdrowiska powinien zostać przyśpieszony, to o zmianie terminu wyjazdu na leczenie decyduje lekarz specjalista. Dokonuje on ponownej oceny skierowania.
Potwierdzenie terminu wyjazdu do uzdrowiska powinno trafić do pacjenta nie później niż 60 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia kuracji. Zaś sam pobyt trwa 21 dni.
Leki
i wyroby medyczne są zapewniane pacjentom szpitala bezpłatnie
Rezygnacja z wyjazdu
Pacjent ma prawo zrezygnować z wyjazdu do uzdrowiska. Przyznane skierowanie powinno zostać bezzwłocznie zwrócone do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania oddziału Funduszu. Każda rezygnacja powinna być uzasadniona i właściwie udokumentowana w formie pisemnej. Oddział Funduszu uznaje rezygnację i zwrot skierowania za zasadny w razie:
  •  wypadku losowego (np. śmierć członka rodziny),
  •  choroby ubezpieczonego,
  •  braku możliwości uzyskania przez ubezpieczonego urlopu we wskazanym w skierowaniu terminie.
Jeżeli Fundusz uzna przyczyny zwrotu skierowania, wyznacza nowy termin wyjazdu do uzdrowiska. Natomiast w przypadku nieuzasadnionej rezygnacji bądź zwrócenia skierowania po terminie rozpoczęcia turnusu lub braku jego zwrotu, pacjent może ubiegać się o wyjazd do uzdrowiska dopiero po dwóch latach od daty proponowanego, a niewykorzystanego wyjazdu.
Ważne!
W przypadku osób dorosłych zalecaną częstotliwością korzystania z leczenia uzdrowiskowego jest określona na nie więcej niż raz na 12 miesięcy. Ten wymóg nie dotyczy pobytu w szpitalu uzdrowiskowym oraz rehabilitacji w szpitalach uzdrowiskowych
Odpłatności pacjenta
Chory skierowany na leczenie w szpitalu uzdrowiskowym ma w nim zagwarantowany bezpłatny pobyt (zakwaterowanie i wyżywienie). Także zabiegi i leki zalecone są udzielone mu bezpłatnie. Musi jednak zapłacić za dojazd na miejsce kuracji. Jedynie osobom z dysfunkcją narządu ruchu, które nie mogą skorzystać z transportu publicznego (pociągu, autobusu) przysługuje bezpłatny przejazd do szpitala uzdrowiskowego (lub sanatorium) karetką pogotowia. Taka konieczność musi być jednak potwierdzona przez lekarza.
O ile pobyt chorego w szpitalu uzdrowiskowym jest bezpłatny, o tyle w przypadku wyjazdu do sanatorium chory musi liczyć się z dodatkowymi wydatkami. Pacjent płaci za przejazd do uzdrowiska oraz pokrywa część kosztów wyżywienia i zakwaterowania w sanatorium. Wysokość opłat jest uzależniona od terminu pobytu - odpłatność jest niższa każdego roku od 1 października do 30 kwietnia, wyższa natomiast w pozostałych miesiącach roku. Ich wysokość została dokładnie określona w rozporządzeniu ministra zdrowia z 15 grudnia 2004 r. w sprawie leczenia uzdrowiskowego (Dz.U. nr 274, poz. 2724 z późn. zm.).
Żadnych kosztów związanych z wyżywieniem i zakwaterowaniem w uzdrowiskach nie ponoszą dzieci i młodzież:
  •  do ukończenia 18 roku życia,
  •  osoby uczące się do 26 lat,
  •  dzieci niepełnosprawne w znacznym stopniu (bez ograniczenia wieku),
  •  dzieci uprawnione do renty rodzinnej
Muszą one mieć jednak ze sobą ważną legitymację szkolną, studencką lub orzeczenie o niepełnosprawności w celu weryfikacji np. ich wieku lub stopnia upośledzenia.
Fundusz nie płaci za pobyt w sanatorium rodzica czy opiekuna dzieci.
Za okres pobytu na leczeniu uzdrowiskowym jest pobierana opłata miejscowa (tzw. opłata klimatyczna), której wysokość jest zróżnicowana w poszczególnych uzdrowiskach. Jednak nie może ona być wyższa niż 3,20 zł dziennie. Opłat miejscowych nie pobiera się od osób przebywających na leczeniu szpitalnym.
W sanatorium na urlopie
Aby wyjechać do sanatorium w terminie przewidzianym przez Fundusz, należy liczyć się z tym, że wiąże się to z wykorzystaniem urlopu wypoczynkowego. Pobyt w sanatorium nie stanowi bowiem podstawy do uzyskania zwolnienia lekarskiego.
Inne zasady obowiązują w przypadku konieczności wyjazdu pacjenta do szpitala uzdrowiskowego. Po przyjęciu do niego pacjent powinien niezwłocznie powiadomić pracodawcę o przyczynie nieobecności w pracy i przedstawić - otrzymane w szpitalu uzdrowiskowym - zaświadczenie o rozpoczęciu pobytu. Po zakończeniu leczenia chory otrzymuje zaświadczenie usprawiedliwiające czasową nieobecność w pracy.
UPRAWNIENIA W SANATORIUM
Sanatorium musi zapewnić kuracjuszowi:
  •  całodobową opiekę medyczną (lekarską i pielęgniarską),
  •  dwa zabiegi przyrodolecznicze dziennie,
  •  zabezpieczenie w leki i materiały medyczne niezbędne do prowadzenia leczenia (leki stale przyjmowane należy przywieźć ze sobą),
  •  dietę odpowiednia do stanu zdrowia.
W sanatorium pacjent nie ponosi kosztów dwóch zabiegów dziennie, za które płaci NFZ. Muszą one być bezpośrednio związane z leczeniem choroby, która była podstawą skierowania do sanatorium. Za pozostałe zabiegi, jeśli chcemy z nich skorzystać, musimy zapłacić z własnej kieszeni.
CO ZABRAĆ DO UZDROWISKA
Wyjeżdżając na leczenie uzdrowiskowe, należy zabrać:
  •  potwierdzone przez oddział NFZ skierowanie na leczenie
  •  dowód tożsamości
  •  aktualny dowód ubezpieczenia zdrowotnego
  •  wyniki badań diagnostycznych, konsultacji specjalistycznych oraz kart informacyjnych z leczenia szpitalnego, które mogą mieć związek z pobytem w uzdrowisku
  •  leki, które są stale przyjmowane przez kuracjusza
WAŻNOŚĆ SKIEROWANIA DO UZDROWISKA
  •  Okres ważności skierowania wynosi 12 miesięcy od daty jego wystawienia
  •  Po utracie ważności skierowanie odsyłane jest do lekarza, który je wystawiał, w celu ponownej weryfikacji
  •  O utracie ważności skierowania oddział NFZ powiadamia pacjenta pisemnie
DOMINIKA SIKORA
Jaka odpłatność za pobyt w sanatorium uzdrowiskowym / DGP