Od nowego roku Narodowy Fundusz Zdrowia wprowadza nowe zasady zawierania umów na świadczenie usług zdrowotnych. Mają one znaczenie nie tylko dla samych świadczeniodawców, ale również dla pacjentów, którzy korzystają ze świadczeń.

Czy zmieni się leczenie chorych na cukrzycę
Od kilku lat choruję na cukrzycę. Regularnie korzystam z konsultacji lekarskich. Dotychczas wiązało się to z wizytami nawet u kilku specjalistów. Czy w nowym roku lekarz diabetolog będzie mógł nadzorować cały proces mojego leczenia?
Tak
Od nowego roku ubezpieczeni, którzy są chorzy na cukrzycę, będą mogli skorzystać z leczenia na dotychczasowych zasadach albo wybrać nową formę usługi - kompleksową opiekę na pacjentem z cukrzycą. Z nowej formy opieki diabetologicznej mogą skorzystać osoby z cukrzycą typu I i II leczeni insuliną oraz kobiety, u których cukrzyca wystąpiła po raz pierwszy w czasie ciąży.
Do objęcia kompleksową opieką zakwalifikować pacjenta może lekarz specjalista w poradni diabetologicznej. W tym celu należy złożyć deklarację wyboru lekarza specjalisty, który będzie nadzorował cały proces leczenia. Opieka taka będzie obejmowała: przeprowadzenie niezbędnych badań laboratoryjnych i konsultacji oraz nadzór nad stanem zdrowia pacjenta. A jeśli zajdzie taka konieczność - również dodatkową diagnostyka, przepisywanie niezbędnych leków i wyrobów medycznych. W czasie kilkugodzinnej ambulatoryjnej opieki nad pacjentem lekarz prowadzący będzie mógł wyrównać poziom glikemii u chorego z zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej.
Pacjent, jeżeli będzie tego wymagał stan jego zdrowia, zostanie poddany konsultacjom innych lekarzy, np. okulisty, neurologa lub kardiologa.
Podstawa prawna
■ Zarządzenie nr 65/2007/DSOZ prezesa NFZ z 20 września 2007 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne.
Czy w uzdrowiskach będzie rehabilitacja
Kilka miesięcy temu uległem wypadkowi samochodowemu i wymagałem leczenia ortopedycznego. Teraz zamierzam ubiegać się o refundowany wyjazd do uzdrowiska. Czy jest możliwe skorzystanie tam z rehabilitacji?
Tak
Niektóre schorzenia wymagają intensywnej rehabilitacji leczniczej. Powrót do zdrowia mogą w takich sytuacjach ułatwić zabiegi wykonywane w szpitalach lub sanatoriach uzdrowiskowych. Od 2008 roku ubezpieczeni będą mogli skorzystać z rehabilitacji dla dorosłych:
  •  w szpitalu uzdrowiskowym, jeśli cierpią na jedno ze schorzeń: ortopedyczno-urazowych, choroby układu nerwowego, choroby reumatologiczne,
  •  w sanatorium uzdrowiskowym, jeśli cierpią na choroby: ortopedyczno-urazowe, układu krążenia, dolnych dróg oddechowych i cukrzycę.
Skierowanie na rehabilitację w sanatorium uzdrowiskowym wystawia lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, a na rehabilitację w szpitalu uzdrowiskowym - lekarz specjalistycznej poradni ortopedycznej, neurologicznej, rehabilitacyjnej, reumatologicznej lub lekarz z odpowiedniego oddziału szpitalnego o specjalności wymienionej powyżej.
W obu przypadkach konieczne jest potwierdzenie skierowań przez właściwy oddział wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia.
Podstawa prawna
■ Rozporządzenie ministra zdrowia z 3 września 2007 r. w sprawie leczenia uzdrowiskowego (Dz.U. nr 168, poz. 1185).
Czy leczenie zębów będzie tańsze
Czy za wybór lepszego materiału przy leczeniu stomatologicznym pacjent zapłaci mniej?
Tak
Do tej pory, jeśli ubezpieczony chciał, by stomatolog użył podczas leczenia zębów materiału innego niż gwarantowany i opłacany ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, musiał ponieść całkowite koszty tego leczenia. W 2008 roku pacjent dopłaci jedynie różnicę w cenie materiału, z jakiego skorzysta stomatolog. W sytuacji, w której pacjent zażyczy sobie użycia lepszych i droższych materiałów stomatologicznych, będzie musiał wyrazić zgodę (na odpowiednim formularzu) na użycie przez lekarza droższego materiału.
Podstawa prawna
■ Zarządzenie nr 64/2007/DŚOZ prezesa NFZ z 20 września 2007 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzajuleczenie stomatologiczne.
Czy jeden specjalista pokieruje leczeniem
Jestem osobą starszą i często korzystam z badań specjalistycznych. Chcąc wykonać kilka badań, muszę udawać się do kilku specjalistów. Czy w dalszym ciągu będę musiał mieć skierowania na badania od kilku lekarzy?
Nie
Teraz lekarze specjaliści będą mogli przyjmować pacjentów w ramach porady kompleksowej, która umożliwi przeprowadzenie pełnej diagnostyki w jednej poradni. Lekarz specjalista zadecyduje o rodzaju i liczbie badań, które pacjent powinien wykonać. Porada zakończy się wydaniem zaświadczenia, w którym znajdzie się informacja o rozpoznanym schorzeniu oraz zalecenia dla lekarza podstawowej opieki zdrowotnej dotyczące dalszej diagnostyki i sugerowanej farmakoterapii. Taka organizacja pracy pozwoli lekarzowi podstawowej opieki zdrowotnej koordynować proces leczenia oraz objąć pacjenta właściwą opieką między wizytami u specjalisty.
Podstawa prawna
■ Zarządzenie nr 69/2007/DSOZ prezesa NFZ z 25 września 2007 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju POZ.
Czy zawsze trzeba mieć skierowanie
Mam 40 lat i chciałbym skorzystać z badań profilaktycznych z zakresu chorób układu krążenia. Czy muszą mieć skierowanie do lekarza rodzinnego, który skieruje mnie na takie badania.
Nie
Osoby w wieku 35, 40, 45, 50 lub 55 lat, które w ostatnich pięciu latach nie korzystały z badań wykrywających ryzyko chorób układu krążenia, mogą zgłosić się do swojego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który zbada m.in. poziom cholesterolu i glukozy we krwi oraz oceni ryzyko zachorowań na te choroby. Ci pacjenci, którzy nie spełniają wyżej wymienionych kryteriów wiekowych, również mogą skorzystać z badań, powinny jednak otrzymać na nie skierowanie od lekarza rodzinnego.
Również nałogowi palacze papierosów mogą przebadać się w ramach realizowanego przez niektóre przychodnie POZ Programu profilaktyki chorób odtytoniowych. Badania lekarskie i diagnostyczne, tj. pomiar masy ciała, wzrostu, ciśnienia tętniczego krwi pozwolą wstępnie określić stan zdrowia i ryzyko zachorowania na choroby odtytoniowe. Ubezpieczeni uzyskają również pełną informację na temat szkodliwości palenia. Jeśli zdecydują się podjąć walkę z nałogiem, otrzymają skierowanie do poradni specjalistycznej, w której przygotowany zostanie dla nich program terapii odwykowej.
Przychodnie POZ realizują również „Program profilaktyki gruźlicy” W przypadku zwiększonego ryzyka zachorowania, na przykład przedłużającego się stanu osłabienia lub gdy ubezpieczony miał kontakt z osobą chorą na gruźlicę, powinien się zgłosić do pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej.
Pozostałe programy profilaktyczne realizowane będą tak jak dotychczas w przychodniach specjalistycznych:
  •  badania cytologiczne w ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy wykonywane są u kobiet w wieku od 25 do 59 lat, które nie korzystały z nich w ciągu ostatnich dwóch lat;
  •  badania mammograficzne w ramach programu profilaktyki raka piersi wykonywane są u kobiet w wieku od 50 do 69 lat, które nie korzystały z nich w ciągu ostatnich dwóch lat;
  •  badania prenatalne dla kobiet w ciąży powyżej 35 roku życia.
  •  badania okulistyczne w ramach programu wczesnej diagnostyki i leczenia jaskry dla osób powyżej 35 roku życia;
  •  badania wczesnego wykrywania HIV u kobiet w ciąży.
Informację o miejscach wykonywania tych badań można uzyskać w oddziałach wojewódzkich NFZ lub na stronie www. nfz. gov. pl/profilaktyka. Osoby, które nie spełniają kryteriów wiekowych, również mogą skorzystać z badań. Powinny jednak otrzymać w tym celu skierowanie od lekarza.
Podstawa prawna
■ Zarządzenie nr 66/2007/DSOZ prezesa NFZ z 20 września 2007 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju profilaktyczne programy zdrowotne.
Czy można skorzystać z opieki pielęgniarki
Jedno z moich rodziców jest przewlekle chore. W związku z tym wymaga opieki pielęgniarskiej w domu. Czy zapewni ją pielęgniarka środowiskowa?
Tak
Jeśli ktoś z bliskich wymaga systematycznej opieki, pielęgnacji bądź pomocy przy wykonywaniu w domu zaleceń lekarza, można skorzystać z pomocy pielęgniarki środowiskowej. Od 2008 roku Fundusz wprowadził zmiany organizacyjne, które pozwolą pielęgniarkom środowiskowym na prowadzenie aktywnej opieki i pielęgnacji chorego. Jedna pielęgniarka będzie mogła opiekować się ośmioma podopiecznymi.
W celu uzyskania fachowej opieki pielęgniarskiej wystarczy zgłosić taką potrzebę wybranej przez siebie pielęgniarce podstawowej opieki zdrowotnej. W zgłoszeniu takim może pośredniczyć również każdy lekarz ubezpieczenia zdrowotnego lub instytucja, np. miejskie ośrodki pomocy społecznej. Pielęgniarka oceni stan zdrowia, a następnie, w zależności od zebranych informacji i postawionej diagnozy, sporządzi Indywidualny plan opieki w pielęgniarskiej opiece zdrowotnej. Taki plan podlega konsultacji i akceptacji lekarza rodzinnego.
Podstawa prawna
■ Zarządzenie nr 61/2007/DSOZ prezesa NFZ z 19 września 2007 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju opieka długoterminowa.
Opracowała Dominika Sikora