Wśród podmiotów leczniczych wymienionych w ustawie znajdują się samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (SP ZOZ), co do których osobowość prawna nie jest wprost przewidziana.
Rozmawiamy z Jackiem Świecą, radcą prawnym w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy, ekspert BCC
Od 1 lipca obowiązuje ustawa o działalności leczniczej. Czy podziela pan wątpliwości, że nowe przepisy pozbawiły szpitale osobowości prawnej?
Wśród podmiotów leczniczych wymienionych w ustawie znajdują się samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (SP ZOZ), co do których osobowość prawna nie jest wprost przewidziana. Biorąc jednak pod uwagę uchylone przepisy ustawy o ZOZ, można przyjąć, że skoro nie uległy one likwidacji, to nadal zachowują osobowość prawną. Przecież funkcjonują i są wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Dodatkowo warto również przeanalizować nowe przepisy pod kątem możliwość połączenia ZOZ. Jednym z warunków formalnych jest np. wykreślenie zakładu przejmowanego z KRS. Oznaczać to może, że do tego momentu, niezależnie od niejasności wynikających z samej ustawy, ustawodawca jednak przewidział osobowość prawną dla zakładów.
Z drugiej jednak strony nie uznaje się osobowości prawnej na zasadzie domniemania (uchwała SN z 14 grudnia 1990 r., III CZP 62/90, OSNC 1991 nr 4, poz. 36). Pamiętać należy więc, że o tym, czy określone organizacje mają osobowość prawną, decydują przepisy konkretnych ustaw i to zarówno tych, które powołują lub przyznają osobowość prawną danym podmiotom, jak i tych, które regulują w sposób ogólny zasady tworzenia i działania osób prawnych.
Resort zdrowia nie widzi problemu. Eksperci sugerują jednak zmianę przepisów ustawy o działalności leczniczej. W jaki sposób można to zrobić?
Aby pozbyć się wszelkich wątpliwości, sugerowałbym ustawodawcy rozważenie wprowadzenia do art. 2 ust. 1 ustawy definicji podmiotu leczniczego jako osoby prawnej prowadzącej działalność leczniczą na zasadach określonych w ustawie.
Co oznacza jej ewentualny brak dla publicznych szpitali?
W najlepszym wypadku ZOZ mogą być traktowane jako tzw. ułomne osoby prawne, do których stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych. W najgorszym zaś razie niemożliwe okaże się zawieranie przez nie jakichkolwiek umów z NFZ, kontrahentami i podejmowanie czynności niezbędnych dla bieżącej działalności szpitala.