ANNA STASZYŃSKA - Te kobiety, które nie zdążą do 1 września złożyć wniosku o umorzenie zaległych składek do ZUS z tytułu prowadzenia firmy, w czasie urlopu macierzyńskiego mogą wnioskować o rozłożenie ich na raty.
Jaki jest podstawowy warunek skorzystania przez tzw. przedsiębiorcze matki z umorzenia składek do ZUS?
Takim warunkiem jest złożenie w tej sprawie wniosku do ZUS. Niestety pozostało na to niewiele czasu bo zaledwie 3 dni.
Jakie kobiety mogą skorzystać z umorzenia?
Chodzi o te, które od 1 stycznia 1999 r. do 31 sierpnia 2009 r. pobierały zasiłek macierzyński lub przebywały na urlopie wychowawczym i jednocześnie prowadziły działalność gospodarczą lub przy niej współpracowały.
Na umorzenie jakich składek wobec ZUS mogą one liczyć?
W przypadku osób, które pobierały zasiłki macierzyńskie, umorzeniu mogą podlegać zarówno opłacone, jak i nieopłacone składki na ubezpieczenia społeczne oraz na Fundusz Pracy wraz z należnościami pochodnymi (odsetkami za zwłokę i opłatą prolongacyjną). W przypadku osób na urlopach wychowawczych umorzeniu podlegają tylko należności z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, a z należności opłaconych mogą zostać umorzone tylko odsetki za zwłokę naliczone od składek na ubezpieczenia społeczne opłaconych po terminie.
Co dla przedsiębiorczych matek oznacza niezłożenie wymaganego wniosku lub złożenie go po tej dacie?
Wnioski złożone po 1 września nie będą rozpatrywane. Osoby, które tak postąpią, albo takie, które w ogóle nie złożą wniosku, muszą liczyć się z tym, że składki należne za okres, który nie uległ przedawnieniu, powinny być opłacone wraz z odsetkami za zwłokę. We wrześniu nie będą mogły zostać objęte dochodzeniem należności z tytułu składek za rok 1999, gdyż uległy przedawnieniu w roku ubiegłym, natomiast w roku bieżącym sukcesywnie przedawniają się należności za rok 2000 (np. nieopłacone składki za lipiec 2000 r. przedawniły się w sierpniu br.).
Czy będzie to uwzględnione przy ustalaniu wysokości np. emerytury?
Okres, za który nastąpiło przedawnienie należności z tytułu składek, nie będzie mógł zostać uwzględniony przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalnych lub rentowych. Ustawa abolicyjna przewiduje, że zostaną one uwzględnione tylko tym osobom, którym na jej podstawie zostały umorzone składki za okres prowadzenia działalności lub wykonywania współpracy w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego.
Czy osoba, która nie złoży wniosku o umorzenie, może jednak nie zapłacić składek za okres od stycznia 1999 roku do końca sierpnia 2009 roku?
Na mocy obowiązujących przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, każdy dłużnik ma prawo do wystąpienia z wnioskiem o umorzenie należności z tytułu składek. Jednakże należności te mogą zostać umorzone wyłącznie w razie stwierdzenia całkowitej ich nieściągalności. Kryteria w tym zakresie określa rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z 31 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz.U. z 2003 r. nr 141, poz. 1365). Dlatego też do wniosku konieczne jest załączenie wymaganej dokumentacji, która pozwoli na ocenę indywidualnej sytuacji wnioskującego.
A czy można wystąpić np. o ich rozłożenie na raty?
Zadłużenie może być także spłacone w ramach układu ratalnego, co pozwala na ograniczenie odsetek za zwłokę (wstrzymanie biegu odsetek następuje z dniem złożenia wniosku, a za okres po tej dacie do czasu spłaty zadłużenia w ratach naliczana jest opłata prolongacyjna w wysokości połowy należnych odsetek).
Anna Staszyńska, zastępca dyrektora w departamencie realizacji dochodów w Centrali ZUS