Do 21 maja emeryci i renciści policyjni, którzy mieli zmniejszone świadczenia o więcej niż 25 proc. i nie odwołali się do sądu, mogą domagać się zwrotu nadpłaty z odsetkami za lata 2005-2007.
• Trybunał Konstytucyjny uznał, że policyjne emerytury i renty z tytułu niezdolności do pracy dorabiających funkcjonariuszy nie mogą być zmniejszane o więcej niż 25 proc. Ile osób skorzysta z tego rozwiązania?
- Wyrok TK był odpowiedzią na zapytanie prawne Sądu Apelacyjnego w Warszawie. W efekcie sędziowie TK stwierdzili niezgodność art. 41 ust. 1 i 2 ustawy z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy oraz ich rodzin (Dz.U. z 2004 r. nr 8, poz. 67 z późn. zm.), w zakresie, w jakim dopuszczają możliwość zmniejszenia policyjnej emerytury lub renty inwalidzkiej o kwotę wyższą niż 25 proc. świadczenia. Dotyczy to wyłącznie sytuacji osiągania dodatkowego przychodu w wysokości wyższej niż 70 proc. średniej płacy, nie wyższej jednak niż 130 proc. tej kwoty.
• Wyrok dotyczy więc nie tylko policjantów?
- Tak. Dotyczy części emerytowanych funkcjonariuszy policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej.
• Czy służby mundurowe zyskają w ten sposób nowe przywileje?
- Wyrok nie przyznaje nikomu żadnych nowych uprawnień. Zmienia jedynie stan prawny przepisów, które regulują zasady rozliczania świadczeniobiorców osiągających dodatkowe przychody. W praktyce dotyczy to tych osób, których świadczenie wynosi nie więcej niż 1760,96 zł (emerytury i renty I grupy) lub 1653,48 zł (renty inwalidzkie II i III grupy), a które osiągają dochód przekraczający 2029,90 zł, nie większy niż 3769,80 zł.
• Co zmieni wyrok?
- Od 21 kwietnia tego roku, czyli od daty publikacji wyroku TK, świadczenia nie mogą być zmniejszane o kwotę wyższą niż 25 proc. Powody do zadowolenia mogą więc mieć osoby osiągające dodatkowe dochody powyżej 70 proc., ale nie wyższe niż 130 proc. średniej płacy. Dzięki temu ZER MSWiA będzie ograniczać wypłacane świadczenia o kwotę przekroczenia na nowych zasadach. Chociaż kwota maksymalnego zmniejszenia policyjnej emerytury (lub renty inwalidzkiej I grupy) wciąż wynosi 440,24 zł (w przypadku renty II i III grupy - 330,20 zł), to obecnie nie może być zmniejszana o więcej niż 25 proc. świadczenia.
• A kogo nie będą dotyczyć nowe regulacje?
- Wyrok w ogóle nie dotyczy osób pobierających emeryturę z tytułu posiadania pełnej wysługi emerytalnej. W tej samej sytuacji znajdą się osoby pobierające rentę inwalidzką, których inwalidztwo powstało w wyniku wypadku mającego związek ze służbą lub wskutek choroby mającej związek z właściwościami bądź warunkami służby, z tytułu których przysługują świadczenia odszkodowawcze. Te dwie kategorie świadczeniobiorców nie podlegają graniczeniom w dodatkowym zarobkowaniu.
• Ile dokładnie osób może ubiegać się o zwrot części świadczeń?
- Szacujemy, że wyrok dotyczy 426 osób, w większości z Państwowej Straży Pożarnej i Policji. Trzeba dodać, że wyrok nie dotyczy rent rodzinnych, gdzie potrącenia dokonywane są na zasadach systemu powszechnego.
• Jak można dochodzić swoich praw na podstawie wyroku TK?
- Emeryci i renciści policyjni, których świadczenia rozliczane były na podstawie przepisów uznanych przez TK za niezgodne z konstytucją i zostały zmniejszone o kwotę wyższą niż 25 proc. świadczenia, mogą do 21 maja tego roku składać w trybie art. 145a kodeksu postępowania administracyjnego skargę o wznowienie postępowania administracyjnego zakończonego decyzją dyrektora ZER MSWiA o rozliczeniu rocznym z tytułu osiągania dodatkowych przychodów.
• A co z tymi, którzy już odwołali się od decyzji do sądu?
- Osoby, wobec których orzeczony został prawomocny wyrok sądu w sprawie rozliczenia przychodów, mogą w trybie art. 4011 kodeksu postępowania cywilnego żądać wznowienia postępowania. Skargę o wznowienie postępowania w tym trybie wnosi się do właściwego sądu, zgodnie z art. 407 k.p.c., w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie orzeczenia TK, tj. do 21 lipca 2008 r. Na podstawie wniosku o wznowienie postępowania ponownemu rozliczeniu będą podlegać emerytury i renty, które na podstawie decyzji o rozliczeniu dodatkowych przychodów, wydanych na podstawie art. 41 ust. 1 i 2 policyjnej ustawy emerytalnej w obowiązującym brzmieniu (tj. od dnia 1 stycznia 2001 r.,) były zmniejszone o kwotę wyższą niż 25 proc. świadczenia. Natomiast wypłata wyrównania wraz z odsetkami, stosownie do art. 46 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy i ich rodzin, będzie przysługiwać za lata 2005-2007, czyli trzy lata wstecz od daty wznowienia postępowania.
• ARTUR WDOWCZYK
absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego oraz Krajowej Szkoły Administracji Publicznej. Od lutego 2006 r. dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA
