Celem upadłości likwidacyjnej jest zakończenie działalności przez przedsiębiorcę. Upadłość z możliwością zawarcia układu ma natomiast na celu kontynuację tej działalności po dokonaniu restrukturyzacji zadłużenia. Czy zatem upadłość pracodawcy zawsze musi oznaczać zwolnienia chronionych pracowników?
Nie. Zagadnienie upadłości jest regulowane w ustawie z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. nr 60, poz. 535). Rozróżnia się dwa typy upadłości – likwidacyjną oraz z możliwością zawarcia układu. Kodeks pracy nie definiuje odrębnie tych pojęć. W związku z powyższym pojawiło się zagadnienie prawne związane z interpretacją art. 411 par. 1 k.p., który stanowi, że w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy nie stosuje się przepisów art. 38, 39 i 41 k.p. ani przepisów szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę. Zgodnie z treścią tego przepisu upadłość lub likwidacja pracodawcy oznaczają, iż uchylona jest ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę pracowników w wieku przedemerytalnym, a także w czasie usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Zgodnie z art. 177 par. 4 k.p. i 1861 par. 1 w razie głoszenia upadłości lub likwidacji uchylona jest również ochrona przed rozwiązaniem umowy o pracę z kobietą w ciąży lub w czasie urlopu macierzyńskiego i wychowawczego.
Ze względu na to, że prawo upadłościowe i naprawcze pozwala na ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu, pojawia się pytanie, czy o takiej upadłości mówią przepisy k.p. uchylające ochronę przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem umowy o pracę. Sąd Najwyższy w uchwale z 16 marca 2010 r. (I PZP 2/10) orzekł, że nie. Przepis art. 411 ma zastosowanie tylko w razie ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika (pracodawcy) i nie ma zastosowania w razie ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu. Zgodnie z wykładnią SN art. 411 par. 1 k.p. powinien być intepretowany w świetle zmian zachodzących w przepisach. Zgodnie z ustawą – Prawo upadłościowe i naprawcze pojęcie upadłości z możliwością zawarcia układu nie jest tożsame z upadłością układową. Dlatego przepisy kodeksu pracy należy wykładać inaczej. Uchylenie ochrony przed rozwiązaniem stosunku pracy jest wyjątkiem od zasady trwałości stosunku pracy i w związku z tym nie może być stosowane rozszerzająco.