Pracodawca chciałby, aby pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony obowiązywał dłuższy okres wypowiedzenia, niż przewiduje to kodeks pracy. Czy pracodawca może w umowie o pracę wskazać dłuższy niż ustawowy okres wypowiedzenia?
Specyficzną możliwość wydłużenia okresu wypowiedzenia przewiduje art. 36 par. 5 kodeksu pracy, zgodnie z którym przy zatrudnieniu pracownika na stanowisku związanym z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie strony mogą ustalić w umowie o pracę, że okres wypowiedzenia wydłuży się do 1 miesiąca przy zatrudnieniu na czas krótszy niż 6 miesięcy i odpowiednio do okresu trzymiesięcznego przy zatrudnieniu dłuższym niż 6 miesięcy.
W pozostałych przypadkach strony umowy o pracę mogą ustalić jej treść w sposób dla nich najbardziej korzystny, będąc przy tym jednak ograniczone art. 18 par. 1 kodeksu pracy, zgodnie z którym postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. Sąd Najwyższy w wyroku z 5 lipca 2005 r. (I PK 276/04) stwierdził, że art. 18 kodeksu pracy wyznacza w sposób ogólny granice autonomii woli stron stosunku pracy. W innym wyroku, z 2 października 2003 r. (I PK 416/02), SN wskazał, że „zastrzeżenie dla obu stron w umowie o pracę okresu wypowiedzenia dłuższego, niż przewidziany w Kodeksie pracy, nie jest uznane za niekorzystne dla pracownika, jeżeli w jego efekcie uzyskał dłuższy okres wypowiedzenia przez pracodawcę, a sytuacja na rynku pracy w konkretnych okolicznościach, przy uwzględnieniu miejsca wykonywania obowiązków oraz zapotrzebowania na pracę określonego rodzaju, mogła czynić nierealną możliwość wypowiedzenia przez pracownika”. Kolejny istotny pogląd SN wyraził w wyroku z 16 listopada 2004 r. (I PK 36/04), w którym stwierdził, że „postanowienie umowy o pracę przewidujące wydłużenie ustawowego okresu wypowiedzenia do 12 miesięcy podlega ocenie, nie tylko w aspekcie zgodności z prawem, ale także co do zgodności z zasadami współżycia społecznego”. Wynika z tego, że pracodawca powinien analizować przypadek każdego pracownika indywidualnie z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z ustawy oraz z zasad współżycia społecznego.