Pracownik może rozwiązać umowę o pracę w trybie natychmiastowym m.in. z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika. Jakie sankcje grożą pracownikowi, który bezzasadnie rozwiąże stosunek pracy w tym trybie?
Zgodnie z art. 55 par. 11 k.p. pracownikowi, który rozwiążę umowę o pracę w trybie natychmiastowym z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika, przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy – w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni. Ocena, czy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków, należy do pracownika.
Zgodnie z art. 611 k.p. w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 par. 11 k.p. pracodawcy przysługuje roszczenie o odszkodowanie. Odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia pracownika za okres wypowiedzenia, a w przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy – w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni. Co istotne, odszkodowanie przysługuje pracodawcy nawet wówczas, gdy pracodawca nie poniósł szkody (wyrok Sądu Najwyższego z 29 kwietnia 2005 r. III PK 2/2005, OSNP 2005/23/372). Innymi słowy, szkoda pracodawcy nie jest warunkiem odpowiedzialności pracownika. Należy również pamiętać, że pracodawca nie może żądać powrotu pracownika do pracy na poprzednio zajmowanym stanowisku. Takie żądanie byłoby sprzeczne z zasadą wolności pracy. Pracodawcy, zgodnie z treścią wskazanego powyżej przepisu, przysługuje wyłączenie odszkodowanie na podstawie kodeksu pracy, co wyłącza możliwość dochodzenia odszkodowania na podstawie kodeksu cywilnego. Jednocześnie zasądzenie od pracownika na rzecz pracodawcy odszkodowania powoduje obowiązek dla pracodawcy do zamieszczenia w świadectwie pracy informacji o bezpodstawnym rozwiązaniu umowy o pracę przez pracownika ze skutkiem natychmiastowym.