Podczas wykonywania zwykłych czynności pracownik doznał zawału serca. Wcześniej kilka tygodni pracował ponad 70 godzin tygodniowo. Od dłuższego czasu leczył się też na serce. Czy zawał może być uznany za wypadek przy pracy?
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych, podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia lub w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. Za wypadek przy pracy może być więc uznane zdarzenie, które jednocześnie spełnia następujące kryteria: jest nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć oraz pozostaje w związku z pracą.
Za przyczynę zewnętrzną uznaje się każdy czynnik pochodzący spoza organizmu poszkodowanego, zdolny wywołać szkodliwe skutki w postaci urazu lub śmierci. Taką przyczyną może być narzędzie pracy, inny pracownik, siła natury czy działanie samego poszkodowanego (np. potknięcie się). Za wypadek przy pracy nie będzie uznany zawał serca, pomimo że nastąpił w czasie pracy, jeżeli przyczyna zawału tkwiła wyłącznie w organizmie poszkodowanego, a podczas wykonywania pracy nie nastąpiły żadne nadzwyczajne okoliczności, które mogłyby spowodować zawał. Zawał serca będzie jednak uznany za wypadek przy pracy, jeśli nastąpił on wskutek różnych przyczyn, w tym zarówno tkwiących w organizmie człowieka, jak i przyczyn zewnętrznych. Ustawa wypadkowa nie wymaga bowiem, aby przyczyna zewnętrzna była wyłączną przyczyną zdarzenia. Zgodnie z orzecznictwem SN nadmierny wysiłek fizyczny może stanowić zewnętrzną przyczynę doznanego przez pracownika zawału serca jako wypadku przy pracy (np. wyrok SN z 1 grudnia 2000 r., II UKN 107/00, z 29 stycznia 1997 r., II UKN 70/98). W szczególności dotyczy to pracy świadczonej przez kilka tygodni z ewidentnym naruszeniem przez pracodawcę przepisów o czasie pracy.