Pracuję na pół etatu, zarabiam 1,4 tys. zł miesięcznie, a od czterech lat – prowadzę pozarolniczą działalność gospodarczą. Składki na ZUS płacę tylko z tytułu umowy o pracę. W marcu 2009 r. ZUS przyznał mi rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Dowiedziałem się, że moja renta będzie zmniejszona, bo osiągam przychód wyższy niż 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia. ZUS domaga się, abym podawał zarobki z pracy i z działalności, chociaż z działalności nie podlegam obowiązkowo ubezpieczeniom. Czy ma do tego prawo?
Tak Przy ustalaniu, czy przychód uzyskiwany przez rencistę z dodatkowej pracy zarobkowej ma wpływ na zawieszenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy lub zmniejszenia jej wysokości, decydujące znaczenie ma stwierdzenie, czy praca ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym.
Ustawa emerytalna przewiduje i określa przypadki, w których rencista wykonujący pozarolniczą działalność nie jest objęty z tego tytułu obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, a mimo to musi się rozliczyć z uzyskanych przychodów. Zdarza się to wówczas, gdy rencista osiąga przychód z dwóch lub więcej rodzajów pracy zarobkowej, która byłaby objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami, a składki na ubezpieczenia społeczne opłaca z jednego tytułu. Ma to miejsce wówczas, gdy osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi z tytułu wykonywania zatrudnienia w ramach stosunku pracy jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. Wówczas – na mocy ustawy z 13 października1997 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – obowiązkowo podlega ubezpieczeniom wyłącznie z tytułu zatrudnienia na umowę o pracę. Nie jest natomiast objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Jednak na mocy art. 104 ust. 4 ustawy emerytalnej musi się rozliczyć z obydwu przychodów.
Trzeba więc powiadomić ZUS o obydwóch źródłach zarobkowania i wskazać łączną kwotę osiąganych przychodów.
Przy ustalaniu przychodów z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej osób, które nie podlegają z tego tytułu obowiązkowi ubezpieczeń społecznych, przyjmuje się zadeklarowaną kwotę, nie niższą jednak niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na dany rok kalendarzowy. Dla 2009 roku kwota ta wynosi 1915,80 zł.
Podstawa prawna
● Art. 104 ust. 1a i 4 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. nr 120, poz. 1252 z późn. zm.).
● Art. 9 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.).