Niektóre okresy niewykonywania pracy zmniejszają wymiar urlopu przysługującego pracownikowi. Podobny wpływ na urlop ma przerwa w zatrudnieniu lub praca na niepełnym etacie.

Czy mogę zmniejszyć urlop pracownika

Moja pracownica przez sześć miesięcy (od lutego do końca lipca) wykonywała pracę na pół etatu (zamiast w pełnym wymiarze czasu pracy). Skorzystała z takiej możliwości, bowiem jest uprawniona do urlopu wychowawczego. Czy po podjęciu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy (1 sierpnia) mogę obniżyć tej pracownicy wymiar urlopu wypoczynkowego na 2008 rok.
Nie
Proporcjonalne obniżenie wymiaru urlopu wypoczynkowego dotyczy pracownika korzystającego z urlopu wychowawczego, a nie jedynie uprawnionego do takiego urlopu. Korzystanie z urlopu wychowawczego w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył prawo do urlopu wypoczynkowego, a następnie powrócił do pracy, oznacza dla pracownika utratę części urlopu wypoczynkowego za taki rok. Część ta ustalana jest w proporcji do liczby miesięcy korzystania z urlopu wychowawczego. W przedstawionym stanie faktycznym należy natomiast ustalić dla pracownika wymiar urlopu wypoczynkowego przysługującego w okresie wykonywania pracy na pół etatu. Wykonywanie pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy wpływa bowiem na wymiar urlopu wypoczynkowego. Wymiar tego urlopu pracownicy za rok 2008 wynosi zatem: 1/12 z 26 plus 6/12 z 13 plus 5/12 z 26, co daje razem 21 dni.
Podstawa prawna
• Art. 154 par. 2 i art. 1552 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy urlop bezpłatny zawsze skróci wypoczynek

Pracownik w zeszłym roku wykorzystał 25 dni urlopu bezpłatnego, udzielanego po kilka dni. W bieżącym roku udzieliłem mu pięć dni urlopu bezpłatnego. Czy mogę obniżyć temu pracownikowi wymiar urlopu wypoczynkowego o 1/12, gdyż łącznie wykorzystał on miesiąc urlopu bezpłatnego.
Nie
Obniżenie wymiaru urlopu wypoczynkowego z tytułu korzystania przez pracownika z urlopu bezpłatnego może dotyczyć jedynie urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi w tym roku kalendarzowym, w którym korzystał on z urlopu bezpłatnego. Ten negatywny skutek nie może być przenoszony na rok następny. Obniżenie wymiaru urlopu następuje, jeżeli pracownik korzystał co najmniej z miesięcznego urlopu bezpłatnego. W przypadku gdy pracownik korzysta z krótkich, kilkudniowych urlopów bezpłatnych, przyjmuje się, że miesiąc mija w momencie, gdy pracownik wykorzysta łącznie 30 dni urlopu bezpłatnego. W przedstawionym stanie faktycznym nie ma zatem możliwości obniżenia wymiaru urlopu wypoczynkowego za ubiegły rok, pracownik bowiem nie korzystał w nim z odpowiednio długiego urlopu bezpłatnego. Także w roku bieżącym nie ma podstaw do obniżenia wymiaru urlopu wypoczynkowego, ponieważ pracownik wykorzystał jedynie pięć dni urlopu bezpłatnego.
Podstawa prawna
• Art. 1552 par. 1 pkt 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
• Par. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14 późn. zm.).

Czy aresztowanie wpłynie na wymiar urlopu

Pracownik powrócił do pracy 1 marca po jednomiesięcznym okresie tymczasowego aresztowania. Czy czas tej nieobecności ma znaczenie dla wymiaru urlopu wypoczynkowego.
Tak
Okres tymczasowego aresztowania jest jednym z sześciu okresów nieobecności pracownika w pracy, które negatywnie wpływają na wymiar urlopu wypoczynkowego (oprócz tymczasowego aresztowania są to jeszcze: urlop bezpłatny, urlop wychowawczy, odbywanie zasadniczej służby wojskowej lub jej form zastępczych, odbywanie kary pozbawienia wolności, nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy). Powrót pracownika do pracy po co najmniej miesięcznym okresie tymczasowego aresztowania, przypadającym po nabyciu prawa do urlopu wypoczynkowego, powoduje, że wymiar tego urlopu powinien być obniżony o 1/12.
Podstawa prawna
• Art. 1552 par. 1 pkt 4 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy trzeba uwzględnić ubiegłoroczny urlop

Trzymiesięczny urlop wychowawczy pracownicy przypadł na koniec ubiegłego roku (październik, listopad i grudzień). Czy mogę w bieżącym roku obniżyć wymiar urlopu wypoczynkowego tej pracownicy - o 3/12.
Nie
Nie ma podstaw prawnych, aby w bieżącym roku kalendarzowym obniżać wymiar urlopu wypoczynkowego należnego za ten rok z tytułu korzystania przez pracownicę z urlopu wychowawczego w końcu ubiegłego roku kalendarzowego. Jeżeli pracownica do dnia rozpoczęcia korzystania z urlopu wychowawczego w 2007 roku nie wykorzystała urlopu wypoczynkowego za ten rok lub wykorzystała tylko część takiego urlopu, to w 2008 r. urlop ten stał się urlopem zaległym; powinien on być wykorzystany przez pracownicę w pierwszym kwartale 2008 r. Niezależnie od prawa do zaległego urlopu pracownica ta nabyła z dniem 1 stycznia 2008 r. prawo do urlopu wypoczynkowego za rok bieżący w pełnym wymiarze.
Podstawa prawna
• Art. 1552 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy niepełny miesiąc można zaokrąglić

Pracownik korzystał w 2008 roku z urlopu bezpłatnego obejmującego cztery miesiące i 20 dni. Uznałem, że potrącę mu 5/12 z jego wymiaru urlopu wypoczynkowego. Czy mam rację.
Nie
Przy proporcjonalnym obniżaniu wymiaru urlopu wypoczynkowego z tytułu korzystania przez pracownika z urlopu bezpłatnego pomija się niepełne miesiące urlopu bezpłatnego. Zatem możliwe jest obniżenie wymiaru urlopu wypoczynkowego, ale jedynie o 4/12. Kolejne obniżenie wymiaru urlopu wypoczynkowego, o 1/12, będzie możliwe w momencie, gdy pracownik wykorzysta łącznie 30 dni urlopu bezpłatnego, czyli zostanie mu udzielonych jeszcze 10 dni takiego urlopu.
Podstawa prawna
• Art. 1552 par. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
• Par. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14 późn. zm.).

Czy chory pracownik nabywa prawo do urlopu

Przez cały 2007 rok pracownik korzystał ze zwolnienia lekarskiego z tytułu niezdolności do pracy, a następnie przebywał na świadczeniu rehabilitacyjnym. Czy jestem obowiązany do udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego za ten rok?
Tak
Usprawiedliwiona nieobecność pracownika w pracy spowodowana jego chorobą nie ma negatywnego wpływu na uprawnienia urlopowe pracownika. W czasie takiej nieobecności w pracy pracownik nabywa zatem prawo do urlopu wypoczynkowego i nie ma podstaw prawnych, aby wymiar tego urlopu został pomniejszony. W przedstawionym stanie faktycznym urlop wypoczynkowy za 2007 rok, stanie się urlopem zaległym, który powinien być wykorzystany w pierwszym kwartale 2008 r.
Podstawa prawna
• Art. 1552 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy trzeba uwzględnić urlop w innej firmie

Jestem trzecim z kolei pracodawcą zatrudniającym pracownika w 2008 roku. Pracownik podjął u mnie pracę z dniem 1 lipca na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w wymiarze 1/3 etatu. Obliczyłem, że przysługuje mu do końca 2008 roku pięć dni urlopu wypoczynkowego (6/12 z 9 dni). Czy z tego urlopu mogę potrącić mu trzy dni, gdyż u poprzednich pracodawców pracownik ten wykorzystał łącznie 24 dni urlopu wypoczynkowego za 2008 rok.
Tak
W przypadku zmiany pracodawcy w trakcie roku kalendarzowego wymiar urlopu wypoczynkowego ustala się proporcjonalnie do okresu zatrudnienia przypadającego u każdego z nich, biorąc także pod uwagę wymiar czasu pracy, w jakim pracownik jest zatrudniony. Kolejny pracodawca może skorygować wymiar urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi w związku z pozostawaniem u niego w zatrudnieniu przez określony czas, jeżeli pracownik u poprzednich pracodawców wykorzystał urlop wypoczynkowy w wymiarze wyższym, niż wynikający z proporcji do okresu zatrudnienia.
W przedstawionym stanie faktycznym trzeci pracodawca może zatem udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego w niższym wymiarze (2 dni zamiast 5 dni), bowiem pracownik wykorzystał już w tym roku u poprzednich pracodawców 24 dni urlopu, a łączny wymiar urlopu za dany rok kalendarzowy nie może przekroczyć 26 dni.
Podstawa prawna
• Art. 1551 par. 2 i art. 1553 par. 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy zmiana etatu zmieni wymiar urlopu

Wspólnie z pracownikiem ustaliliśmy, że przez okres trzech miesięcy będzie on wykonywał pracę w wymiarze 1/3 etatu, zamiast - jak do tej pory - w pełnym wymiarze czasu pracy. Czy w ślad za taką decyzją muszę temu pracownikowi obniżyć wymiar urlopu wypoczynkowego.
Tak
Pozostawanie w zatrudnieniu w niepełnym wymiarze czasu pracy wymaga ustalenia pracownikowi wymiaru urlopu wypoczynkowego w proporcji nie tylko do okresu zatrudnienia, ale także w proporcji do wymiaru czasu pracy. Wymiar urlopu wypoczynkowego dla pracownika pozostającego przez trzy miesiące w zatrudnieniu na 1/3 etatu jest zatem odpowiednio obniżony i wynosi 3/12 z 9 dni, tj. 3 dni. W przedstawionym stanie faktycznym należy posiłkować się przepisami kodeksu pracy określającymi zasady obliczania urlopu w wymiarze proporcjonalnym w przypadku rozwiązania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego i podjęcia nowego zatrudnienia u kolejnego pracodawcy. Brak jest bowiem wyraźnych regulacji prawnych odnoszących się do ustalania wymiaru urlopu wypoczynkowego w przypadku zmiany wymiaru czasu pracy w czasie trwającego zatrudnienia. Przy obliczaniu urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia u danego pracodawcy, w czasie którego zmienia się wymiar czasu pracy pracownika, trzeba pamiętać, że łączny wymiar urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi w danym roku kalendarzowym nie powinien przekroczyć 26 dni.
Podstawa prawna
• Art. 154 par. 2 i art. 1551 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).