Zasadnicza służba wojskowa nie może być doliczona przez ZUS do okresów pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, które uprawniają do wcześniejszej emerytury.
Ubezpieczony od 22 czerwca 1973 r. do 22 kwietnia 1988 r. pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze powyżej 3,5 tony. Od 24 października 1969 r. do 14 października 1971 r. odbył zasadniczą służbę wojskową, gdzie także pracował jako kierowca ciężarówki.
Po jej zakończeniu ponownie wrócił na dotychczasowe stanowisko służbowe. Ubezpieczony wyliczył, że łączny jego staż pracy do końca grudnia 1998 r. wynosi ponad 15 lat, a tym samym uprawnia go do złożenia wniosku o wcześniejszą emeryturę ze względu na pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
ZUS po sprawdzeniu dokumentów dołączonych do wniosku odmówił przyznania mu wcześniejszej emerytury. Jego zdaniem ubezpieczony nie udowodnił, że posiada 15 lat pracy w warunkach uprawniających do jej uzyskania.
Zainteresowany odwołał się od decyzji ZUS do sądu pierwszej instancji. Ten przyznał mu prawo do wcześniejszej emerytury. Do okresów pracy uprawniających do jej uzyskania zaliczył mu cały okres pracy jako kierowcy samochodu ciężarowego oraz zasadniczą służbę wojskową.
ZUS złożył apelację do sądu apelacyjnego. Sędziwie po zbadaniu sprawy uznali, że nie ma podstaw do zaliczenia jako pracy w warunkach szczególnych okresu zasadniczej służby wojskowej. Powodem tego był niekwestionowany przez ubezpieczonego fakt, że praca przed służbą wojskową nie została uznana jako uprawniająca do wcześniejszej emerytury.
Ubezpieczony niezadowolony z wyroku złożył skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Ten po zbadaniu sprawy ją oddalił. Sędziowie w uzasadnieniu wyroku zwrócili uwagę, że zasadnicza służba wojskowa nie jest okresem zatrudnienia i nawet ustawa z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2004 r., nr 241, poz. 2416 z późn. zm.) tego okresu nie zrównuje z zatrudnieniem. Nakazuje jedynie doliczyć go do stażu na podstawie wcześniej nabytych uprawnień. Tylko okres służby żołnierzy zawodowych jest uznawany jako praca w szczególnym charakterze w sytuacji, kiedy żołnierz odchodzący ze służby nie ma prawa do mundurowej emerytury.
Sędziowie wskazali, że także w rozporządzeniu z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz. 43 z późn. zm.) wymienieni są tylko żołnierze zawodowi. Tym samym ZUS miał rację, że nie chciał rozszerzyć prawa do wcześniejszej emerytury na staż pracy przed zasadniczą służbą wojskową.
Sygn. akt I UK 203/10