Pracodawca zatrudniający powyżej 100 osób może powierzyć obowiązki służy bhp zewnętrznej firmie, tylko gdy udowodni, że nie ma do tego kompetentnych pracowników ani nie może ich znaleźć.
Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) rozstrzygnął wczoraj istotny spór między inspekcją pracy a pracodawcą. Dotyczy wypełniania obowiązków z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy (bhp). Sąd nie zgodził się z pracodawcą zatrudniającym ponad 100 pracowników, który uważał, że może dowolnie decydować i powierzać obowiązki służby bhp zewnętrznej firmie.
NSA podziela stanowisko inspekcji pracy, że w takiej firmie musi być stworzona służba bhp w oparciu o stosunek pracy – podkreśliła sędzia NSA Anna Lech.
Przede wszystkim sąd skupił się na interpretacji art. 23711 par. 2 kodeksu pracy, który w przypadku braku kompetentnych pracowników dopuszcza możliwość powierzenia wykonywania zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu. Taka treść przepisu jest wynikiem ich dostosowania do regulacji UE i odpowiada art. 7 dyrektywy 89/391. Nie oznacza to jednak dowolności w sposobu organizacji służby bhp.
Jak podkreślił NSA, celem dyrektywy było sprzyjanie zrównoważonemu uczestnictwu pracowników i pracodawców w zapewnieniu bhp. Dyrektywa wskazuje jednak hierarchiczny układ obowiązków w tym zakresie. To na firmie spoczywa główny obowiązek zapewnienia organizacji służby bhp. Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE wynika też, że to pierwszeństwo musi być odzwierciedlenie w prawie krajowym. Zdaniem sądu niedopuszczalne jest więc wprowadzanie dowolności w tym zakresie.
W ocenie NSA art. 23711 par. 2 kp oznacza, że pracodawca ma prawo zatrudnić zewnętrzną firmę tylko wtedy, gdy wykaże, że nie ma i nie może znaleźć do tego odpowiednich pracowników. Pracodawca musi wtedy udowodnić, że zatrudnieni przez niego pracownicy nie posiadają odpowiednich kwalifikacji i nie chcą się dokształcać w tym zakresie.
– Musi też wykazać, że szukał takich pracowników na rynku pracy, ale ich nie znalazł – podkreślała Anna Lech.
Zdaniem sądu dopuszczalna jest jednak sytuacja, że w dużej firmie, gdzie służbą bhp zajmuje się więcej niż jedna osoba, część z nich jest zatrudniona na etacie, a część na umowy cywilnoprawne. Także w tym przypadku pracodawca musi wykazać, że nie mógł wszystkich zatrudnić na etacie.
Wyrok jest prawomocny.
SYGN. AKT I OSK 1120/10.