Rodziny dostaną zasiłek pogrzebowy także za tych zmarłych, których pogrzeb odbył się po upływie 12 miesięcy od ich zgonu.
Wczoraj Trybunał Konstytucyjny uznał, że artykuł 81 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w brzmieniu obowiązującym do 21 maja 2009 r. jest niezgodny z konstytucją. Nie przewidywał on innego zdarzenia niż dzień śmierci, który był podstawą do obliczenia terminu przedawnienia prawa do zasiłku.
Powodem wydania wyroku było pytanie prawne Sądu Okręgowego w Opolu. Przed sądem była rozpatrywana apelacja złożona przez ZUS, który zarzucił sądowi I instancji niesłuszne przyznanie rodzinie zmarłego prawa do zasiłku pogrzebowego.
Powodem sporu była wypłata zasiłku po zmarłym we Włoszech ubezpieczonym, o śmierci którego rodzina dowiedziała się dopiero po dwóch latach. Powodem opóźnienia były błędy popełnione przez włoską stronę, która nie zawiadomiła polskiego konsulatu o zgonie naszego obywatela. Po sprowadzeniu zwłok już w Polsce odbył się ponowny pogrzeb. Ojciec zmarłego pokrył koszty pochówku i wystąpił do ZUS o zasiłek. Ten odmówił wypłaty świadczenia, bo od daty śmierci upłynęło 12 miesięcy. Ojciec zmarłego odwołał się od decyzji ZUS do sądu I instancji. Sędziowie przychylili się do argumentacji rodziny i przyznali zasiłek.
W wyroku sędziowie wskazali, że przepis na który powołuje się ZUS, odmawiając prawa do świadczenia, jest niezgodny z konstytucją. ZUS złożył apelację od niekorzystnego dla siebie wyroku. Natomiast sąd apelacyjny, występując do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym, zwrócił uwagę, że konieczne jest zbadanie konsekwencji, jakie niesie zapisany w zaskarżonym przepisie mechanizm wygaśnięcia prawa do zasiłku pogrzebowego.
Stanisław Rydzom, przedstawiciel Sejmu przed Trybunałem Konstytucyjnym, zwrócił uwagę, że sprawa tocząca się w Opolu spowodowała, że Sejm uchwalił nowelizację ustawy o rentach i emeryturach z FUS. Zgodnie z nią w przypadku zaginięcia lub trudności z identyfikacją zmarłego okres 12 miesięcy jest liczony od daty wydania aktu zgonu.
– Nowelizacja ta nie wyczerpuje jednak wszystkich sytuacji, z jakimi możemy mieć do czynienia w czasach tak dużej mobilności naszego społeczeństwa – zwróciła uwagę sędzia TK Maria Gintowt-Jankowicz.
TK w uzasadnieniu wyroku zwrócił uwagę, że przyznanie prawa do zasiłku jest formą wsparcia dla rodziny w trudnych chwilach. Wysokość tego świadczenia nie ma związku z sytuacją finansową rodziny zmarłego. W wyroku sędziowie zwrócili uwagę, że przyznając prawo do zasiłku bez żadnego wyjątku wyłącznie osobom, które poniosły koszty pogrzebu i złożyły wniosek o świadczenie w ciągu 12 miesięcy od daty zgonu osoby najbliższej, ustawodawca naruszył ustawę zasadniczą.
Jednocześnie sędziowie zwrócili uwagę na konieczność nowelizacji obowiązującej wersji ustawy, bowiem w ich opinii przypadki późniejszego odnalezienia zwłok lub problemy z ich identyfikacją nie zamykają katalogu spraw dotyczących zasiłku pogrzebowego. Dowodem tego jest pytanie prawne. Przedstawiciele Sejmu zobowiązali się do przygotowania stosownej nowelizacji ustawy.
Sygnatura P25/09