Przewodniczący zakładowej organizacji związkowej zatrudniony na czas określony musi mieć możliwość przywrócenia do pracy, a nie tylko prawo domagania się odszkodowania.
Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 50 par. 3 kodeksu pracy w zakresie, w jakim pomija prawo zwolnionego z pracy związkowca zatrudnionego na podstawie umowy o pracę na czas określony do żądania przywrócenia do pracy, jest niezgodny z konstytucją. Wyrok jest efektem odpowiedzi na pytanie prawne sądu dotyczące wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony. W sądzie tym toczy się sprawa pracownika, który był zatrudniony w spółce na podstawie 5-letniej umowy o pracę na czas określony. Założono tam 11 września 2009 r. zakładową organizację NSZZ „Solidarność”, której przewodniczącym został ten pracownik. Prezes spółki został poinformowany o założeniu związku 15 września, a trzy dni później otrzymał od Regionu Ziemia Łódzka NSZZ „Solidarność” powiadomienie o objęciu szczególną ochroną szefa zakładowego związku. Pracodawca niezadowolony z założenia związku już 15 września wypowiedział umowę o pracę przewodniczącemu, zachowując dwutygodniowy okres wypowiedzenia.
Zwolniony wniósł pozew o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne lub w razie rozpoznania sprawy po upływie okresu wypowiedzenia o przywrócenie do pracy i zasądzenie wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Pozwana spółka wniosła o odrzucenie pozwu.
– Odpowiedź udzielona przez trybunał ma decydujące znaczenie dla trwającego sporu sądowego. Uznanie niekonstytucyjności tego przepisu umożliwi korzystne dla powoda rozstrzygnięcie i uwzględni jego roszczenia – mówi prof. Ewa Łętowska, sędzia TK.
Zwróciła uwagę, że obecnie związkowcy są chronieni na podstawie ustawy o związkach zawodowych. Jednak zatrudnieni na podstawie umowy na czas określony nie mają możliwości domagać się przywrócenia do pracy, nawet jeśli zostali zwolnieni z naruszeniem prawa. Zdaniem TK stanowi to zagrożenie dla konstytucyjnej wolności zrzeszania się w związkach. TK zwrócił się do Sejmu o dokładne zbadanie przepisów dotyczących ochrony związkowców.
Jednocześnie TK umorzył postępowanie w sprawie art. 38 par. 1 kodeksu pracy w zakresie, w jakim pomija obowiązek konsultacji z zakładową organizacją zakładową zamiaru zwolnienia z pracy pracownika będącego pod ochroną, który ma umowę o pracę zawartą na czas określony.
Sygn. akt. P4/10