Jeśli rolnik otrzymywał przed śmiercią rentę z tytułu niezdolności do pracy, jego bliscy mogą nie otrzymać z KRUS renty rodzinnej.
ORZECZENIE
Córka rolnika, który pobierał rolniczą rentę inwalidzką, chciała uzyskać po nim rentę rodzinną. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówiła prawa do świadczenia, wskazując, że ubezpieczony nie miał odpowiedniego okresu ubezpieczenia. Chodziło o 20 kwartałów ubezpieczenia, które stanowią warunek do nabycia prawa do emerytury lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, a także renty rodzinnej. Zgodnie z art. 21 ust. 2 pkt 5 i ust. 8 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, jeśli całkowita niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat, warunek podlegania ubezpieczeniu uważa się za spełniony, gdy wynosi co najmniej 20 kwartałów. Musi on przypadać w ciągu ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku o przyznanie prawa do renty.
Córka ubezpieczonego odwołała się od decyzji KRUS do sądu I instancji. Ten nie uwzględnił okresu pobierania inwalidzkiej renty rolniczej. Stwierdził, że w okresie ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku o rentę ojciec wnioskodawczyni podlegał ubezpieczeniu tylko przez 19 kwartałów.
Od tego wyroku złożyła ona apelację. Argumentowała, że jej zmarły ojciec spełniałby warunki do renty rolniczej (a tym samym ona miałaby prawo do renty rodzinnej), gdyby zostały uwzględnione wcześniejsze okresy podlegania prze niego ubezpieczeniu, co jest możliwe w pracowniczym systemie ubezpieczeń. Ubezpieczona wskazywała, że art. 58 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przewiduje korzystniejszy dla ubezpieczonych sposób obliczania dziesięcioletniego okresu. Nie są do niego wliczane okresy pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, rodzinnej i szkoleniowej.
Sąd apelacyjny miał wątpliwości, jak postąpić w tej sytuacji. Zwrócił się więc do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie, czy okres 20 kwartałów wymagany przez KRUS, który powinien przypadać w okresie ostatnich 10 lat przed złożeniem wniosku o przyznanie renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, można ustalać z uwzględnieniem przepisów ustawy regulującej sposób wypłaty świadczeń przez ZUS. Zapytał więc, czy KRUS może, podobnie jak ZUS, nie wliczać do 10-letniego okresu czasu pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy.
Sąd Najwyższy stwierdził, że systemy powszechnych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczeń rolników są odrębne, a kwestie nabywania prawa do renty rodzinnej są uregulowane oddzielnie. SN wskazał, że należy je interpretować ściśle. W związku z tym SN podjął uchwałę, że w 10-letnim okresie uprawniającym do renty rodzinnej w rolniczym systemie ubezpieczeń nie można pominąć okresu otrzymywania przez zmarłego rolnika okresu pobierania przez niego renty z tytułu niezdolności do pracy.
Sygn. akt I UZP 8/09