Obniżając wysokość zasiłków pogrzebowych, rząd pominął świadczenia dla funkcjonariuszy. Czas znieść specjalne uprawnienia dla służb. Wiele z nich nie ma uzasadnienia
Rząd zapowiada obniżkę zasiłku pogrzebowego z 6,4 do 4 tys. zł. Jeśli jednak świadczenia z ZUS są za wysokie, to co powiedzieć o wypłacanych z budżetu zasiłkach dla mundurowych, które jeszcze przed obniżką bywają nawet trzy razy wyższe niż te z ZUS?
W służbach mundurowych nie ma jednolitego zasiłku pogrzebowego. Każda ze służb określa go odrębnie, ale zwykle jest on na wyższym poziomie niż wypłacany przez ZUS. Uzasadnienie zawsze jest to samo – specjalny charakter służby. To z resztą stały argument, gdy mowa o przywilejach mundurowych. I jeśli nawet można się z nim zgodzić, gdy chodzi o zasiłki wypłacane rodzinom funkcjonariuszy zmarłych w trakcie służby, to argument ten traci sens w drugim przypadku – gdy chodzi o zasiłek, jaki otrzymują funkcjonariusze w razie zgonu członka rodziny. Śmierć kogoś bliskiego nie ma związku z charakterem pełnionej przez funkcjonariusza służby.
Trudno też znaleźć sensowne uzasadnienie dla uzależnienia wysokości zasiłku pogrzebowego od wysokości wynagrodzenia funkcjonariusza, a więc od jego stopnia i od stanowiska. A tak jest w większości służb. W przypadku śmierci członka rodziny funkcjonariusz otrzymuje bowiem 200 proc. swoich zarobków (uposażenie zasadnicze wraz z dodatkami stałymi). Korzystają na tym dobrze zarabiający, początkujący już nie, bo różnice między świadczeniami wynoszą nawet kilkanaście tysięcy złotych. Przykładowo: pułkownik w ABW z 20-letnim stażem otrzyma minimum 16 tys. zł zasiłku. Jego młodszy kolega, plutonowy, 4 lata służby, około 6 tys. zł. W wyliczeniu nie uwzględniłam dodatku służbowego, o którego wysokości decyduje przełożony funkcjonariusza. W praktyce różnica między zasiłkami będzie zatem jeszcze wyższa.
Zasady te obowiązują od wielu lat, nie są to jednak tylko zaszłości historyczne. Nawet niedawno tworzone służby, jak CBA czy Służba Kontrwywiadu Wojskowego, wprowadziły ten mechanizm do swoich ustaw pragmatycznych, a Sejm je bezkrytycznie zaakceptował.
Tylko policja i Straż Graniczna pod wpływem związków zawodowych kilka lat temu zreformowały swoje zasiłki, ujednolicając je i zbliżając ich wysokość do zasiłku ZUS-owskiego. Obecnie każdy policjant ma prawo do 7,5 tys. zł na pogrzeb członka rodziny, a funkcjonariusz Straży Granicznej do 6,6 tys. zł. Jednolitą wysokość zasiłku wprowadziła też w tym roku ustawa o Służbie Więziennej.
Teraz jest okazja, by wprowadzić zmiany generalne. Jeśli nie dla oszczędności, to chociaż w imię, jak to zapisano w uzasadnieniu projektu nowej ustawy o Służbie Więziennej, realizacji sprawiedliwości społecznej. Nie każdy przywilej bowiem można uzasadniać specyfiką służby.